Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya Haberleri
Fed Başkanı Jerome Powell, ABD Senato Bankacılık Komitesi'nde yaptığı sunumda, yüksek enflasyonun faiz oranlarını beklediklerinden daha fazla artırmalarına yol açacağını belirtti.
Kaliforniya merkezli ABD’nin 16. Büyük bankası Silicon Valley Bank tahvil faizlerindeki artış ve hesaplardan para çekilmesi sonrası iflas etti.
SVB’ın ardından ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank'a da kayyum atandığı duyuruldu. Signature Bank'ın, 31 Aralık 2022 itibarıyla yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunduğu kaydedilen açıklamada, bankanın FDIC sigortalı olduğu bildirildi.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, 2008'den bu yana ABD'de en büyük banka iflası olarak değerlendirilen SVB'yi kurtarmayacaklarını ancak mevduat sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılamak ve krizin sağlam bankalara sıçramaması için çalıştıklarını açıkladı.
ABD Başkanı Joe Biden, Silikon Vadisi Bankası (SVB) ve Signature Bank'ın iflası gibi durumlarla yeniden karşılaşmamak için daha büyük bankaların denetimini ve düzenlemesini
güçlendirme çabalarını sürdüreceklerini belirtti.
SVB’nin iflası ardından S&P 500 ve Nasdaq 100 geçen haftanın son işlem gününde sırasıyla yüzde 1,45 ve yüzde 1,38 oranında gerilemişti.
Kripto piyasası en büyük ikinci sabitkoin USD Coin'in (USDC) ihraççı firması Circle Internet Financial'ın iflas eden Silicon Valley BAnk'ta 3,3 milyar dolar riski bulunduğu haberiyle büyük değer kaybı yaşayarak 81,5 sente kadar düştü.
ABD ekonomisi Şubat ayında 311 bin net tarım dışı istihdamla 225 bin olan beklentinin üzerinde bir istihdam artışı yarattı. Bu veriye karşın işsizlik oranı yüzde 3,6 ile yüzde 3,4’lük beklentilerin üstünde gerçekleşti ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 4 Mart haftasında Aralık'tan beri en yüksek seviyesine ulaştı. Ülkede işsizlik maaşı başvuruları 211 bine yükseldi.
Çin Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, Şubat ayında tüketici fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,0 arttı. Ekonomistler bir önceki ay yüzde 2,1 olan artışın yüzde 1,7'ye ineceğini düşünüyorlardı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ABD'nin, diğer Batılı ülkelerle Çin'in kalkınmasını bastırmaya çalıştığını savundu.
Bloomberg’in anketine katılan ekonomistler, Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) faiz oranını Temmuz ayına kadar dört kez artırarak yüzde 3,75 seviyesine çekeceğini öngördü.AMB’nin yüzde 2,5’te tuttuğu gecelik mevduat oranını, gelecek hafta gerçekleşecek olan toplantıda 50 baz puan artacağını paylaştı. Bu toplantıdan sonra gerçekleşecek olan her bir toplantıda ise 25 baz puanlık faiz artışı ile gecelik mevduat oranının Temmuz’da yüzde 3,75'e çıkarılacağı öngörülüyor.
İran ile S. Arabistan diplomatik ilişkilerin kurulmasında anlaştı
Ekonomik Kuruluş ve Kurum Değerlendirmeleri
Fitch Ratings, küresel ekonomiye ilişkin 2023 büyüme tahminini yüzde 1,4'ten yüzde 2'ye çıkardı. Raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 2,5 ve 2024'te yüzde 3 büyümesinin beklendiği belirtildi. Fitch daha önce Türkiye'nin 2023 ve 2024'te yüzde 2,9 büyüme kaydedeceğini öngörmüştü.
Goldman Sachs analistleri, SVB iflası ardından 22 Mart'ta yapılacak olan Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısında faiz artırımı yapılacağı beklentisinden vazgeçti.
JPMorgan, Fed’in mart ayında çeyrek puanlık faiz artırımı yapacağı yönündeki tahminini korudu.
Türkiye Haberleri
Erdoğan, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin 14 Mayıs'ta yenilenmesine ilişkin kararı imzaladı. Karar Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Millet İttifakı'nı oluşturan 6 partinin cumhurbaşkanı adayı olarak açıklandı.
Deprem felaketinde can kaybı 47 bin 932'ye yükseldi. Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye'de depremlerin neden olduğu hasarın 100 milyar doları aşacağının tahmin edildiğini açıkladı.
Konteyner konut ithalatında gümrük vergisi sıfırlandı
BDDK) verilerine göre, kur korumalı mevduatlar 25,4 milyar TL artışla 1,58 trilyon TL ile yeni zirvesine ulaştı.
TCMB, bankalara gönderdiği yazıyla, ticari kredilerin ardından ihtiyaç kredilerine de örtülü faiz üst sınırı getirdi. TCMB’nin referans faizinin üzerinde oluşacak ihtiyaç kredisi faizi uygulayan bankalar, menkul kıymet tutma yükümlülüğüne tabi tutulacak.Böylelikle, oto ve konut kredileri haricinde verilecek ihtiyaç kredilerinde MK kapsamına girmeyecek en yüksek aylık faiz 1.37 seviyesinde olacak. Bu seviyenin (yıllık basit %16.56) üzerinde oluşacak kredi faizlerinde bankaların menkul kıymet tutma yükümlülüğü olacak.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen borçların yapılandırılmasına ilişkin kanunu ile kurumlar vergisi mükellefi şirketlerin, kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin yüzde 10 oranında; kurumlar vergisi istisnaları ile yurt dışından elde edilen ve en az yüzde 15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise yüzde 5 oranında tek seferlik ek vergi alınacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 6 yıl vadeli 2,25 milyar dolarlık eurobond ihracına 3 kattan fazla talep geldiği açıklandı. 14 Mart 2029 vadeli tahvilin kupon oranı yüzde 9,375, getiri oranı yüzde 9,50 oldu.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yağışlar son 63 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Şubat ayı normali (1991-2020) 59,8 mm, 2022 yılı Şubat ayı yağışı 61,7 mm, 2023 yılı Şubat ayı yağışı 45,3 mm oldu. Yağışlar normaline göre yüzde 24, geçen yıl şubat ayı yağışlarına göre yüzde 27 azalma gösterdi.
Noterlerde yapılan işlemlerden tahsil edilen ücretlere ilişkin tarifede yüzde 100 oranında artışa gidildi.
Depremden etkilenen ve OHAL ilan edilen illerde 6 Şubat itibarıyla yatırım süresi biten, tamamlama vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgelerinin talep alınmaksızın tamamlanmış sayılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank depremde zarar gören KOBİ'lere işletmenin ve oluşan hasarın büyüklüğüne göre 1 milyon liraya kadar faizsiz ve ilk yılı geri ödemesiz KOSGEB kredisi verileceğini açıkladı.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin iş dünyası üzerindeki yükünü hafifletmek için daha önce açıkladıkları Hazine destekli KGF paketinde bu kapsamdaki kıdem tazminatı kefalet hacmini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkardıklarını açıkladı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB) ile ilgili 31.12.2022 tarihinden önceki alacaklara yapılandırma imkanı getiren "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" Resmi Gazete'de yayımlandı. Kanuna göre stok ve matrah affı, kamu alacaklarının 48 aya varan taksit imkanı, peşin ödemelerde cezaların %90’ının silinmesi, 2 bin liranın altındaki belli alacakların silinmesi, trafik puanı silinmesi imkanı getiriliyor.
Türkiye İstatistik ve Anketler
TCMB ödemeler dengesi istatistiklerine göre Ocak ayında 9,85 milyar dolarla rekor cari açık kaydedildi. 12 aylık cari açık da 51,7 milyar dolarla 2014 yılının Şubat ayından bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Ciro Endeksleri, Oca'23 - MTA ciro endeksi önceki aya göre %8,3 arttı; sektörel endekslere bakıldığında sanayi %5,8 arttı; ticaret %9,8 arttı;
hizmet %8,9 arttı ve inşaat %8,5 arttı.
Perakende Satış Endeksleri, Oca'23 - MTA perakende satış endeksi önceki aya göre %5,4 arttı; sektörel endekslere bakıldığında gıda, içecek, tütün %7,4 arttı; gıda dışı %5,6 arttı ve otomotiv yakıtı %2,1 arttı.
İnşaat Maliyet Endeksi, Oca'23 - İnşaat maliyet endeksi aylık %15,32 arttı, buna göre yıllık %78,52 artmış oldu. Bina inşaatı maliyet endeksi ise aylık %15,58 arttı, buna göre yıllık %79,49 artmış oldu.
Geçtiğimiz yılın Ağustos sonunda yüzde 18,30 seviyesinde olan 3 aya kadar vadeli ortalama TL mevduat faizi yükselerek 3 Mart tarihi itibarıyla yüzde 27,68 seviyesine çıktı.
Sanayi Üretim Endeksi, Oca'23 - TA sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre %4,5 arttı; MTA sanayi üretim endeksi ise önceki aya göre %1,9 arttı.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 3 Mar - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 136,89 mn$; DİBS ve ÖST portföyü ise 97,74 mn$ arttı.
YP Mevduatları, 3 Mar - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 0,59 mr$ arttı ve 186,43 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,50 mr$ artarak 111,20 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 0,09 mr$ artarak 75,23 mr$ oldu.
Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getirileri, Şub'23 - TÜFE'ye göre aylık düşük kayıp %-1,75 oranla mevduat faizinde; en yüksek kayıp ise %8,43 ile BIST100'de gerçekleşti.
İhracat İklimi Endeksi, Şub'23 - İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi 51,7 oldu. (ö:49,5)
Hazine Nakit Gerçekleşmeleri, Şub'23 - Nakit dengesi 171,48 mr TL açık; faiz dışı denge 140,12 mr TL açık verdi. 12 aylık toplam bakıldığında nakit dengesi 412,7 mr TL açık; faiz dışı denge 135,2 mr TL açık verdi.
Reel Efektif Döviz Kuru, Şub'23 - ÜFE Bazlı reel efektif döviz kuru endeksi 88,03; TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi ise 58,73 oldu.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 544.44 puan
Vix korku endeksi 26,17 puan
Move volatilite endeksi 140,06 puan
DXY Dolar paritesi 104.187
USD10Y Tahvil faizi %3.585
Baltık Kuru Yük İndeksi 1424 puan
Yorumlar
Dünya
SVB ve SB gibi bankaların iflası piyasalarda bir çok hareketliliğe yol açtı. Söz konusu bankaların iflası sonrası müşterilerin diğer bankalara akın etmesi durumuna karşı mevduat sahiplerinin koruma altında olduğunun açıklanması ve diğer alınan tedbirler sonrası vali piyasaların artı yönlü açıldığı görülmekte. İki bankanın batmasının ardından, uzun vadeli ABD Hazine tahvillerine yatırım yapan ve faizlerin yükselmesi sonrası tahvillerde değer düşüklüğünün diğer bankalara yansıyıp yansımayacağı konusunda farklı öngörüler bulunmakta. Bu konudaki tedirginlikler altın ve gümüş gibi değerli metalleri yükseltirken, SVB’a para yatıran Circle şirketinin kayıpları sonrası USDC stabil coniinin değer kaybetmesi kripto paralarda sert düşüşlere neden oldu. İki bankadaki toplam 173 milyar dolar mevduatın sadece 8 milyar dolarının garanti altında olması ve Yellen’in mevduat garantisi vermekle birlikte bankaların kurtarılmayacağını açıklaması henüz belirsizliklerin net olarak çözülmediğini göstermekte.
Tahvil faizlerindeki yükseliş (değerlerindeki azalma eğilimi) bu tahvillere yatırım yapan bir çok banka, emeklilik şirketi, stabilcoin şirketleri gibi şirketlerin iflas etmesine yol açma ihtimali, FED’in piyasadan para çekmesi ve faiz artırma ihtimalini zayıflatacağı genel olarak piyasalarca fiyatlanmakta. Bu durumda yeniden piyasalarda oluşabilecek parasal genişleme beklentileri borsa, altın, gümüş ve kripto paraları harekete geçirirken dolar endeksinde düşüş eğilimini güçlendirirken, enflasyonun piyasalarda devamına yol açabilir.
Türkiye
Seçim tarihinin 14 mayıs olarak netleşirken, 6.lı masa adayının Kılıçdaroğlu olarak öne çıkması, seçimlere dönük ekonomi programlarının devamı ve rekor cari açıklar dikkat çekmekte.
Anketlerde Kılıçdaroğllu ve mecliste muhalif kanadın önde görünmesi, seçim sonrasına dönük olarak ekonomi politikalarında radikal değişikliklerin olacağı beklentilerini ve buna dönük tahminlerin öne çıkmasına yol açmakta. Böyle bir ihtimal durumunda CDS primlerinin ciddi oranda düşmesi, faizlerin artması, dövizde yurtdışından yatırım ve para gelmesi beklentilerinin artarken cari açık nedeniyle döviz kurunun geçmiş enflasyon verileri ve oluşacak faizle dengeli bir şekilde yükseltilmesi genel beklentiler arasında.
TCMB’nin tüketici kredilerine ilişkin faizleri düşürmeye dönük adımı dikkat çekmekte.
Cari açığın 9.85 milyar dolar olmakla birlikte 9.75 yıllık dolar bazlı eurobondlara 3 kat teklif gelmesi, ekonomi yönetiminin sıkıştığı anda kur korumalı mevduat gibi bankacılık sektörü tedbirleri ile birlikte eurobondlara başvurmaya devam edeceği eğilimini göstermekte.
Yabancıların borsaya giriş eğilimlerinin BIST 100 endeksindeki kağıtlar üzerinde yoğunlaştığı ve alım eğilimlerinin arttığı görülmekte. Bununla birlikte seçim sonrası dolar kuru ve faiz artış beklentileri ve hükümetin doların sabit kalması ve paranın borsaya yönelmesine dönük politikalarının bitecek olması seçimden belli bir süre önce sert düzeltmelerle karşılaşabileceği eğilimlerini güçlendirmekte.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans