Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya
ABD'de işsizlik maaşı başvuruları geçen hafta 9 bin gerileyerek 228 bine düştü. Böylelikle başvurular iki ayın en düşük seviyesine geriledi.
OpenAI, Amazon, Google, Meta, Microsoft ve diğer önde gelen teknoloji şirketlerinin, ABD hükümetinin belirlediği yapay zeka güvenliğine ilişkin tedbirlerine uymayı gönüllü olarak taahhüt ettiği açıklandı.
ABD'de ikinci el konut satışları, Haziran’da aylık yüzde 3,3 azalarak 5 ayın düşük seviyesine indi. Konut fiyatları bu dönemde Ocak 1999'dan bu yana ikinci en yüksek seviyeye ulaştı.
Euro Bölgesi'nin Haziran ayına ilişkin enflasyon verilerini yayımladı.Buna göre enflasyon yıllık bazda beklentilere paralel yüzde 6,1’den yüzde 5,5’e geriledi. Manşet enflasyon Ekim’de yüzde 10,6 ile zirveye çıkmıştı.Aylık enflasyon revize edilmeyerek yüzde 0,3’te kaldı. Çekirdek enflasyon ise Haziran’da yüzde 5,4’ten yüzde 5,5’e revize edildi. Çekirdek TÜFE Mayıs’ta yüzde 5,3 olmuştu.
Euro Bölgesi için ilk çeyrek gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH) değişimi yüzde eksi 0,1’den 0’a revize edildi.
Rusya Tahıl Koridoru anlaşmasını uzatmadı. Putin, "İnsani amacını yerine getirmeyen" tahıl anlaşmasının " devamı anlamını yitirdi" dedi.
Japonya çip yapımında kullanılan 23 malzemenin Çin'e ihracatına dair koyduğu kısıtlamaları yürürlüğe aldı.
Çin'in Washington Büyükelçisi Şie Fıng, ABD'nin Çin'in özellikle çip sektörü ve yatırımlarını hedef alan ulusal güvenlik önlemlerine misilleme yapabilecekleri uyarısında bulundu.
Çin'in ikinci çeyrek GSYH'sı yüzde 6,3 ile artış göstermesine rağmen beklenenden daha yavaş büyüdü
Çin’in resmî Xinhua haber ajansına göre Çin Komünist Partisi ve Devlet Konseyi özel sektörü canlandırmak için bir yol haritası yayımladı.
Ekonomik Kuruluş ve Kişi Yorumları
Birleşmiş Milletler (BM), Rusya'nın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı sonlandırma kararının küresel gıda fiyatları ve gelişmekte olan ülkeler üzerinde geniş çaplı etkisi olacağı konusunda uyararak, Moskova'ya anlaşmaya dönme çağrısında bulundu.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilmesinden sonra Ukrayna limanlarını bombaladığını ve büyük miktarda tahılın yandığını, son gelişmelerin "büyük bir gıda krizine yol açacağını" belirtti.
IMF tarafından yapılan açıklamada, Euro Bölgesinde çekirdek enflasyonun daha kalıcı hale geldiğine dikkat çekilerek, sıkı finansal koşulların talebi sınırlaması ve arz şoklarının geçmesiyle enflasyonun daha da düşmesinin ancak daha uzun bir süre yüksek kalmasının beklendiği aktarıldı.
Goldman Sachs gelecek yıl için ABD'de resesyon olasılığına yönelik beklentisini yüzde 20'ye çekti.
G20 tarafından kurulan Finansal İstikrar Kurulu (FSB), kripto para kullanıcılarının varlıklarını korumak ve çıkar çatışmalarını önlemek için daha katı kuralların getirilmesi çağrısında bulundu.
Türkiye
TCMB politika faizini 250 baz puan artışla yüzde 17,50'ye çıkarırken karar metninde sıkılaştırma sürecinin devamına karar verildiğini vurguladı.
Resmi Gazete’de yer alan karara göre Kur Korumalı Mevduat hesapları için zorunlu karşılık oranı tüm vadelerde yüzde 15 oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) net fonlaması 2019'dan sonra ilk kez negatif bölgeye geçti.
TCMB verilerine göre 14 Temmuz haftası itibariyle brüt rezerv 113,1 milyar dolara yükseldi. Bir önceki hafta rezervler 110,4 milyar dolar seviyesindeydi.
İlaç için uygulanan euro kuru %30,5 artışla 14.03 TL oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in imzasıyla kamu kurumlarına gönderilen genelgede, deprem kaynaklı maliyetler haricinde tüm harcamaların yeniden gözden geçirilmesi gerektiği belirtildi.
İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, iki ülke arasında enerji, ulaştırma, altyapı, lojistik, e-ticaret, finans, sağlık, gıda, turizm, emlak, inşaat, savunma sanayii, yapay zeka ve ileri teknolojiler gibi alanlarda 13 belgenin imzalandığı, anlaşmaların toplam tutarının 50,7 milyar dolar olduğu duyuruldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Tebliğine göre 1 Temmuz'dan itibaren kanuni faiz oranı sözleşmeyle tespit edilmemişse yüzde 9, temerrüt faiz oranı sözleşmeyle belirlenmemişse yüzde 9, ticari işlerde yüzde 16,75 olarak uygulanacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından paylaşılan raporda Türkiye'nin 40 FATF standardının 39 adedinden uyumlu olduğunun tescil edildiğini belirterek Uygulamada sağlayacağımız etkinlik ile ülkemizi gri listeden çıkartmaya kararlıyız.
TCMB, ihracatçının reeskont kredisi için bankaların günlük limitini 5 kat artışla 1,5 milyar TL'ye çıkardı.
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre; futbolculara yapılan ödemelerden kesilen vergiler, amatör şubeler ve futbol altyapısında kullanılmak üzere kulüplere iade edilecek.
Ticaret Bakanlığı, otomotivde 'sıfır fiyatının' üzerinde bir bedelle ilan verilmesini yasaklayan düzenlemeyle ilgili açıklamada bulunarak, düzenlemeye aykırılık gösteren bireysel ve ticari ilanların takibe alındığını ve aykırılık gösteren ilan sayısının 15 Temmuz'dan itibaren 20 binden 7 bine gerilediğini duyurdu.
Türkiye Barolar Birliği (TBB), Danıştayda iki ayrı dava açarak, Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarının artırılmasına ilişkin 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) artırılmasına ilişkin 7390 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı'nın iptali ve yürütmesinin durdurulmasını istedi.
Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’na göre e-ticaret sektörünün büyüklüğü 2022 yılında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik bir ekonomik büyüklüğe ulaştı.
Motorinin litre fiyatına 21 Temmuz tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1,54 TL zam yapıldı.
Türkiye İstatistikleri
Vadesine 1 yıldan az kalan dış borç stoku 207 milyar doları da aşarak yeni rekor seviyeye yükseldi.
Finansal Hizmetler Güven Endeksi, Tem'23 - Endeks (FHGE) önceki aya göre 3,7 puan arttı ve 162,3 seviyesinde gerçekleşti.
Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi, May'23 - Tarım GFE aylık %0,26 arttı. Buna göre artış yıllık %33,22 oldu.
Program Tanımlı Faiz Dışı Denge, Haz'23 - Faiz dışı denge, maliye ve program (IMF) tanımlamasına göre sırasıyla 182,3 mr TL açık ve 221,6 mr TL açık verdi. 12 aylık toplamda maliye tanımlı 264,4 mr TL açık; program tanımlı 466,1 mr TL açık verdi; fark -201,8 mr TL oldu.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 14 Tem - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 152,53 mn$ arttı; DİBS ve ÖST portföyü ise 34,79 mn$ azaldı.
YP Mevduatları, 14 Tem - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 2,50 mr$ arttı ve 171,13 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 1,03 mr$ artarak 103,66 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 1,47 mr$ artarak 67,47 mr$ oldu.
Uluslararası Yatırım Pozisyonu, May'23 - YD varlıklar 285,1 mr USD ve yükümlülükler 579,8 mr USD oldu. Buna göre net UYP açığı 294,6 mr USD oldu.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 437.08 puan
Vix korku endeksi 14.28 puan
Move volatilite endeksi 106.66 puan
DXY Dolar paritesi 101.300
USD10Y Tahvil faizi %3.83
Baltık Kuru Yük İndeksi 978 puan
Yorumlar
Dünya
Bu hafta FED'in %0,25 faiz artıracağına kesin gözü ile bakılırken, bunun son faiz artışı olacağı fiyatlanmakta. Bu durum borsa, altın ve kripto paralar için olumlu fiyatlanmış durumda. Tahvil fiyatlarında enflasyon beklentisine paralel olarak artış beklentileri öne çıkıyor.
Avrupa Merkez Bankasının faiz artışlarına devam edeceği beklentileri Euro/Dolar paritesini yukarıya çekmekte.
Çin'e dönük çip yaptırımlarının artması, ticaret savaşlarında Çin'in misillemede bulunma olasılığı Çin kaynaklı ürünlerde fiyat artışına yol açacağı genel beklentiler arasında bulunmakta.
Gıda koridorunun kapatılması başta buğday ve diğer tahıllarda ciddi fiyat artışlarına yol açarken, Rusya'nın Ukrayna savaşında farklı yöntemler kullanabileceği ve savaşın etkisinin artabileceği genel olarak değerlendirilmekte.
Türkiye
Merkez Bankası faiz oranı artışının beklentilerin altında kalması, Faiz artışlarının %21-22 ye kadar artışına izin verildiği haberleri, enflasyonun devam edeceği beklentilerini artırmakta. Enflasyonla birlikte kur artışlarının etkileneceği öngörüsü ile doların yıl sonu beklentisi uluslararası yatırım bankalarınca 31-35 TL bandında gösteren raporlar yayınlanmakta.
Merkez Bankasının bilançolarındaki döviz rezervlerinin artışı Merkez Bankasının döviz almaya devam ettiğini gösterirken, Bankalararası piyasada kamu bankalarının dövizi 27 liranın altında tutmaya çalışması dikkat çekmekte.
Kur korumalı mevduata para girişi devam ederken, merkez bankasının döviz alımı nedeniyle piyasaya verdiği fazla paranın kur korumalı mevduata getirilen %15 zorunlu karşılık tutarı ile geri alınma planı %40 seviyesinden %28 seviyesine kadar gerileyen TL mevduat faizlerini yeniden artıracaktır.
Katar ile yapılan anlaşmada yer alan tutarlar içinde 8 milyar dolarlık sukuk ve 3.1 milyar dolarlık ihracat kredisi anlaşmasının para girişi beklentileri dolar kurunda geçici bir rahatlamaya yol açacağı beklentiler dahilinde.
Yabancıların borsaya girişi devam etmekle birlikte tutarların azalması dikkat çekici.
Bütçe açıklarının büyüklüğü dikkate alınarak elektrik, beyaz eşya ötv, akaryakıt ve araçlara yeni zamlar geleceği genel beklentiler arasında.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans