Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya
ABD Merkez Bankası (Fed) Temmuz ayı toplantısında politika faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan artırdı. Faizler böylece 2022’den beri 11. kez artırıldı ve 22 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Karar metninde daha fazla faiz artışına açık kapı bırakıldı, enflasyonu düşürmek için ilave sıkılaştırmanın ölçüsünün değerlendirileceği belirtildi.
ABD'de Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre ekonomik büyüme beklentileri aşarak yüzde 2,4 olarak gerçekleşti. Ülkede dayanıklı mallara yönelik siparişler, Haziran ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 4,7 artarak 302,5 milyar dolara çıkarken, mal ticaret açığı da yüzde 4,4 geriledi.
ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 22 Temmuz ile biten haftada 221 bine gerileyerek 5 ayın en düşük seviyesine indi.
ABD'de Michigan Üniversitesi tarafından ölçülen tüketici güven endeksi, Temmuz'da aşağı yönlü revize edilerek 71,6 olurken, Ekim 2021'den bu yana en yüksek seviyesini kaydetti.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) 25 baz puanlık artış yaptı. Geçen yılın Temmuz ayından bu yana verilen 9. artış kararı oldu.
Eurostat verilerine göre Euro Bölgesi ekonomisi yılın 2. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 büyüdü. Beklenti yüzde 0,2'ydi.
Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin projeksiyonlarına göre Çin 2023’te yüzde 5,2 büyüyecek. Önceki ankette bu büyüme yüzde 5,5 olarak tahmin ediliyordu. 2024 için ise büyüme beklentisi yüzde 4,9’dan yüzde 4,8’e geriledi.
Çin, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşı işaret ederek, askeri amaçla kullanılma riskine karşı uzun menzilli sivil insansız hava araçlarının (İHA) ihracatını sınırlandırdı.
Caixin/S&P Global imalat sektörü satın alma yöneticileri anketi, Temmuz ayında 49,2 olarak geldi.
İngiltere'de konut fiyatları Temmuz'da yüzde 3,8 azalarak 14 yılın en sert düşüşünü kaydetti.
Karadeniz'deki Rus denizaltısından atılan iki füze Odesa limanında altyapının hasar almasına neden oldu.Bu saldırının ardından Chicago'da buğday vadelilerinde yüzde 1,5 artış yaşandı.
Ekonomik Kuruluş ve Kişi Yorumları
JPMorgan muhtemel bir ABD resesyonu öncesinde altında bir yatırım fırsatı gördüğünü, yıl sonunda fiyatların 2.000 doların üstüne çıkacağını ve 2024 yılı itibarıyla faizlerin düşürülmesiyle 2175 dolar seviyelerine yükseleceğini öngördü.
IMF yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm raporunda Türkiye'nin 2023 yılı büyüme tahminini 0,3 puan artırarak yüzde 3'e yükseltirken 2024 büyüme tahmini yüzde 2,8'e düşürdü.
Morgan Stanley ekonomistleri TCMB'nin faizleri Ağustos ve Eylül aylarında toplam 250 baz puan artırarak politika faizini yüzde 20'ye çıkarmasını muhtemel gördüklerini belirtti. Banka faizlerin daha yüksek seviyelere çıkması gerektiğini düşündüklerini kaydetti.
Financial Times tarafından yayımlanan habere göre, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC), San Francisco merkezli kripto borsası Coinbase'e karşı yasal işlem başlatmadan önce şirketten Ethereum dahil tüm kripto para ticaretini durdurmasını talep ettiği belirtildi.
Türkiye
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde Kurul, mevcut mikro ve makroihtiyati çerçeve, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirileceği, sadeleşme sürecinin kademeli olmaya devam edeceği değerlendirmesinde bulundu.
TCMB Enflasyon Raporu’nda yüzde 22,3 olarak öngörülen 2023 yıl sonu TÜFE tahmininin yüzde 58’e yükseltildiğini açıkladı. Erkan, para politikası ve miktarsal sıkılaşma önlemlerinin enflasyon ana trendine olumlu etkisinin 2024 ikinci çeyrekte görülmeye başlanacağını söyledi.
TCMB Enflasyon Raporunda, döviz kuru sepetindeki yüzde 10’luk bir değer artışının tüketici fiyatlarına maliyet kaynaklı etkisinin ise bir yıllık bir süre zarfında 2,5 puan civarında olduğu belirtilirken, geçişkenliği artıran etkenler arasında yüksek dolarizasyon, yüksek cari açık, yüksek yabancı para borçluluğu ve yüksek risk primi yer aldı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) sermaye yeterliliği standart oranları hesaplamasında dikkate alınan risk ağırlıklarını ihtiyaç kredileri, bireysel kredi kartları, taşıt kredileri ile taşıt teminatlı krediler ve tüketiciler ile yapılacak finansal kiralama işlemleri açısından artırılmasına karar verdi. Ayrıca, kredi kartlarında uygulanan taksitlendirme sürelerinin de havayolları, seyahat acenteleri ve konaklama ile ilgili yurt dışına ilişkin harcamalarda uygulanmamasına ve bu harcamalarda taksitlendirme yapılmamasına karar verildi.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yapılandırma, cari dönem prim borçları ve diğer her türlü borçların son ödeme süresinin 3 Ağustos'a kadar uzatıldığını duyurdu.
Erdoğan, asgari ücret ve emekli maaşlarıyla ilgili bir huzursuzluk ortaya çıktığını belirterek, "Kendini mağdur hisseden tüm kesimlerin gönlünü mutlaka alacağız. Bunu da çok gecikmeden yılbaşı civarı neticeye ulaştırmayı planlıyoruz" dedi.
Ortalama mevduat faizlerinde düşüş ivmesi geçen hafta da devam etti. 1-3 ay vadeli ortalama TL mevduat faizi yüzde 30,4 seviyesine geriledi.
Motorinin litre fiyatı 1,10 TL artışla 36,39 TL'ye yükseldi. Benzin fiyatları ise 36,08 TL'de kaldı. Böylelikle motorin fiyatları benzin fiyatlarını geçmiş oldu.
Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda üç başkan yardımcısının görevine son verildi. Görevden alınan isimlerin yerine Başkan Yardımcılığı görevlerine Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Hatice Karahan atandı.
Türkiye İstatistikleri
Türkiye'nin ihracatı Haziran'da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,5 azalarak 20 milyar 904 milyon dolara, ithalatı ise yüzde 17,5 azalarak 26 milyar 64 milyon dolara geriledi.
Bloomberg HT Tüketici Eğilim Anketi, Tem'23 - Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi %18,1 azaldı ve 61,52 oldu.
PMI, Tem'23 - İstanbul Sanayi Odası İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 49,9 oldu. (ö:51,5)
Türk-İş Açlık ve Yoksulluk Sınırı, Tem'23 - 4 kişilik aile açlık sınırı aylık %12,4 arttı ve 11.658 TL oldu. Buna göre artış yıllık %70,4 oldu. 4 kişilik ailenin yoksulluk sınırı ise 37.974 TL oldu.
Hizmet ÜFE, Haz'23 - H-ÜFE aylık %9,57 arttı. Buna göre artış yıllık %68,90 oldu.
Ekonomik Güven Endeksi, Tem'23 - Ekonomik Güven Endeksi önceki aya göre %1,8 oranında düştü ve 99,3 oldu.
Dış Ticaret İstatistikleri, Haz'23 - MTA ihracat önceki aya göre %3,8 arttı; ithalat %11,9 azaldı. TA ihracat önceki yılın aynı ayına göre %0,3 azaldı; ithalat %9,7 azaldı. Dış ticaret açığı aylık 5,2 mr USD; 12 aylık 119,2 mr USD oldu.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 21 Tem - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 128,37 mn$ arttı; DİBS ve ÖST portföyü ise 2,28 mn$ azaldı.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 855 puan
Vix korku endeksi 14.06 puan
Move volatilite endeksi 112.03 puan
DXY Dolar paritesi 102.167
USD10Y Tahvil faizi %3.96
Baltık Kuru Yük İndeksi 1127 puan
Yorumlar
Dünya
Fed'in beklentiler doğrultusunda faiz artırımı açıklaması ve Fed Başkanı Powel'ın açıklamaları sonrası piyasalar yeni bir faiz artırımı olmayacağını fiyatlarken, gelen işsizlik, büyüme ve enflasyon verilerinin yarattığı ılımlı ortam borsalar, altın/gümüş, emtia fiyatlarına olumlu olarak yansırken, AB ve Çin'den gelen olumsuz haberler dolar paritesinin artmasına yol açmakta. ABD hazine tahvillerinde beklenen alım dalgasının daha sonraki bir döneme yansıyacağı genel beklentiler arasında.
AB'nin beklenenden iyi gelen büyüme rakamlarına rağmen yüksek enflasyon ve AB merkez bankasının bir kaç kez daha faiz artıracağı öngörüsü hakim.
Rusya kaynaklı olarak tahıl fiyatlarının artması ile birlikte petrol fiyatlarında da arz kısıntısı nedeniyle fiyatların yukarı yönlü olacağı genel beklentiler arasında.
Çin'deki büyüme rakamlarının aşağı yönlü revize edilmesi emtia fiyatlarında uzun vadeli olarak bir yatay seyre neden olacağı yine beklentiler dahilinde.
Coinbase'e yönelik SEC(ABD sermaye piyasası kuruluşu) nun Bitcoin harici diğer kripto paraların alım ve satımının durdurulmasına dönük talepleri, uzun vadede binance dan sonra ikinci büyük kripto para borsasına dönük dava konuları, kirpto paralarda aşağı yönlü sert hareketlere neden olacağı öngörülebilir.
Türkiye
Merkez Bankası Başkan Yrd. değişiklikleri, kartlardaki taksit sınırlandırılması, bankaların kredi faizlerindeki sınırı yukarı çeken düzenlemeler, KKM'de zorunlu karşılık uygulamaları, merkez bankasının döviz rezervlerinin göreceli olarak artması, turizm gelirlerinin dolar bazlı geçen yıla göre %20'nin üzerinde artması, yabancıların 5 hafta üst üste borsaya girişleri, katar ile yapılan anlaşmalardan geleceği öngörülen paralar, piyasalarda genel olarak olumlu olarak değerlendirilmesi sonrası, Türkiye nin 5 yıl vadeli risk primi uzun süreden sonra 400 puanın altına düşmesine neden oldu.
Bu olumlu gelişmelerin yanında faizlerin beklenenin altında artırılması, merkez bankasınca sıkılaşmanın kademeli olarak yapılacağı açıklamaları ise kur üzerindeki baskıyı artırma eğiliminde, bankalar arası piyasada doların 27 lira altında tutulmasına dönük satışları dikkat çekerken, dış ticaret açığının 5.2 milyar dolara gerilemesine rağmen devam etmesi kur üzerindeki baskının devam edeceğinin göstergesi niteliğinde.
Kurlardaki 10 puanlık artışın 2,5 puanlık enflasyona etki edeceğinin açıklanması enflasyon hedefinin %58'e yükseltilmesi enflasyon ortamının devam edeceği ve +58 altındaki faizlerin halen ucuz olduğunu göstermesi bakımından önemli.
Bununla birlikte özellikle tl ticari kredi kullanan firmaların krediye erişiminin zorlaşması, artan vergiler, piyasada tl sıkışıklığının devam ettirilerek talep yönlü enflasyonun kontrol altına alınması çabaları, bir çok ödeme ve firmayı zor durumda bırakabilecektir.
Borsaya yabancı girişleri devam ederken aşırı yükseliş eğilimi yeni düzeltmeleri gündeme getirecektir.
Kur korumalı mevduata girişler daha düşük faizler üzerinden devam etme eğilimindedir.
Yurtdışından turizm sezonu sonrası para girişinin devam etmesi için faiz artırımı ve kur artırımının devam etmesi beklentileri devam etmektedir.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans