Haftalık Ekonomik Bülten
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, nükleer müzakere masasından kaçmayacaklarını belirterek “Biz onurlu müzakerelere hazır olduğumuzu söyledik. Müzakere masasından kaçmıyoruz çünkü mantıklı taleplerimiz var." dedi.
Putin'in, Ukrayna'nın Zaporijya Nükleer Santrali'nin Rus mülkiyetine geçirilmesine yönelik kararname imzaladığı bildirildi.
Kırım’ın doğusunu Rusya’ya bağlayan Kerç köprüsündeki patlamayı Ukrayna istihbaratına bağlayan Rusya Kiev’e füze saldırısında bulundu.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, küresel ekonomik büyüme tahmininin gelecek yıl için düşürüleceğini belirterek, resesyon risklerinin arttığını, dünya ekonomisinin yaklaşık üçte birini oluşturan ülkelerin bu yıl veya gelecek yıl en az iki çeyrek art arda daralma yaşayacağının tahmin edildiğini ifade etti.
Çin Caixin hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI), 55,0 seviyesinden 49,3'e geriledi. Böylece, önceki üç ayda görülen genişleme sona erdi ve yeniden eşik değer olan 50 puanın altına gelindi.
ABD Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, yeni ihracat kontrollerinin Çin'in gelişmiş bilgi işlem çiplerini elde etme, süper bilgisayarlar geliştirme ve bakımını yapma, gelişmiş yarı iletken üretme kabiliyetini kısıtlayacağı bildirildi.
ABD'de tarım dışı istihdam Eylül'de 263 bin ile tahminlerin üzerinde arttı, işsizlik oranı yüzde 3,7'den 3,5'e geriledi. Tahminlerden iyi gelen istihdam verisi, Fed’den 75 baz puanlık faiz artışı beklentisini güçlendirdi
ABD'de 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranı yüzde 6,75 ile 2006'dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, enerji fiyatının düşürülmesine yönelik tedbirler kapsamında doğalgaza tavan fiyat uygulamasında anlaşamadı.
İngiltere'de Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, yılda 150 bin sterlin üzeri kazananlardan alınan yüzde 45'lik gelir vergisinin kaldırılması konusunda ilerlemeyeceklerini belirtti. Sterlin açıklama sonrası dolar karşısında değer kazandı.
OPEC+ Bakanlar Komitesi toplantısından günlük 2 milyon varillik üretim kesintisi kararı çıktı. Bu, 2020 yılından bu yana OPEC+'nın en büyük üretim kesintisi olacak.
ABD Başkanı Joe Biden, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun günlük petrol üretimini kasımdan itibaren 2 milyon varil azaltma kararının hayal kırıklığı yarattığını ve farklı alternatifleri araştırdıklarını söyledi
ABD Hazine Bakanlığı'nın verilerine göre, ülkenin borcu 31,1 trilyon dolara ulaştı.
ABD'de imalat sektörü aktivitesi siparişlerdeki daralmanın etkisiyle 2 yıldan uzun sürenin en düşük seviyesine geriledi. ISM endeksi faiz oranlarındaki artışın talebi düşürmesiyle Eylül'de 52,8'den 50,9'a geriledi. Bu, Mayıs 2020'den beri görülen en düşük seviye oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Eylül ayına ilişkin Küresel Gıda Fiyat Endeksini açıkladı. Endeks, Eylül'de aylık bazda yüzde 1,1 gerilerken, yıllık bazda yüzde 5,5 yükseldi. Endeksin geri çekilmesinde bitkisel yağ fiyatlarındaki geri çekilme etkili oldu. Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, aylık yüzde 6,6 azalarak Şubat 2021'den bu yana en düşük seviyesine ulaştı. Tahıl Fiyat Endeksi aylık bazda yüzde 1,5 arttı. Uluslararası buğday fiyatları yüzde 2.2 toparlandı. Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, büyük ölçüde, piyasa belirsizlikleri ve küresel ekonomik büyüme kaygıları ile birlikte ABD doları karşısında zayıf olan euronun etkisini yansıtarak, ay içinde yüzde 0.6 düştü. Et Fiyat Endeksi yüzde 0,5 geriledi. Şeker Fiyat Endeksi, çoğunlukla Brezilya'daki iyi üretim beklentileri, düşük etanol fiyatları ve kur hareketi etkileriyle bağlantılı olarak Eylül ayı boyunca yüzde 0,7 düştü.
Twitter'ın Tesla ve SpaceX'in CEO'su Elon Musk'a karşı açtığı davayı gören yargıç, 44 milyar dolarlık satın alma anlaşmasının 28 Ekim'e kadar tamamlanması için davanın durdurulmasına karar verdi.
Almanya’nın en büyük elektrik üreticisi RWE, iklim değişikliği hedefleri kapsamında 2030’a kadar kömür kullanımına son vereceğini açıkladı.
Avrupa Parlamentosu'nda yapılan oylamada aralarında Apple'ın da bulunduğu şirketlerin sattığı ürünlerde USB-C şarj girişi olmasının zorunlu olması teklifi onaylandı.
Bakan Nebati: Asgari ücret enflasyonun üzerinde olacak. Esnaf için bir paket üzerinde çalışıyoruz. Sicil affının dışında kredi imkanları değerlendirilecek.
Çalışanlara elektrik ve doğalgaz desteğine vergi muafiyeti, öğrenim ve katkı kredisinin faizsiz geri ödenmesini de içeren, Yenilenebilir enerjide vergi muafiyeti 25 kW'den 50 kW'ye çıkartılmasını, KK Mevduatın 2023 sonuna uzatılmasını, karşılıksız çek, senet, kredi kart ve borçlarından dolayı TBB isek merkezinde olanların borçlarını 2023 Haziran ayına kadar ödenmesi durumunda olumsuz kayıtların dikkate alınmamasını ve 2000 liranın altındaki icralık borçların tasfiyesini öngören, "torba" kanun teklifi, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı 6 Ekim tarihinde uluslararası sermaye piyasalarında 2,5 milyar dolarlık sukuk (kira sertifikası) ihraç edildiğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, 3 yıl 1 ay vadeli (13 Kasım 2025) sukukun kira oranı yüzde 9,758, getiri oranı ise yüzde 9,750 (Mid Swap + 545,5 baz puan) olarak gerçekleşti.
Erdoğan: Vakti geldiğinde Suriye'nin Başkanı ile görüşme yoluna gidebiliriz
TCMB) Eylül ayında da kamu iktisadi teşekküllerine döviz satışı gerçekleştirmedi. Merkez Bankasının rezervlerinin Eylül ayında 18.4 Milyar dolar eridiği hesaplanıyor.
Takasbank, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP), pay dayanak varlığa bağlı sözleşmeler için fiziki teslimat sürecinde oluşabilecek risklerin en aza indirilmesini teminen piyasa ve sicil bazında pozisyon limitlerini düşürdü.
Motorinin litre fiyatı 7 Ekim tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1,54 TL zamla 27,15 TL seviyesine çıkarıldı. Benzinin litre fiyatı ise 20,60 TL'de sabit kaldı. Son yapılan zamla bu hafta üçüncü kez akaryakıt fiyatlarına zam yapılmış oldu. Motorine son 3 günde 4,03 TL zam yapıldı. Böylelikle motorin fiyatları 3 günde yüzde 17 zamlandı.
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) verilerine göre, Türkiye'nin ham çelik üretimi, Ağustos'ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21 azalışla 2,8 milyon ton oldu.
Borsa İstanbul'da banka hisselerinde işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı yaptığı iddiasıyla hafta sonunda göz altına alınan sekiz kişiden beşi tutuklandı. 10 kişilik grubun yaptıkları işlemlerde oluşan 5 milyar lira kârdan 2,5 milyar lirasını realize ettikleri, fakat hisse piyasasında ay ortasında başlayan sert düşüşle beraber 1 milyar lira zarar ettikleri ifade edildi.
Dış ticaret açığı Eylül'de %298 artarak 10.4 milyar $'a yükseldi
İhracat İklimi Endeksi, Eyl'22 - İSO & IHS Markit Türkiye İhracat İklimi Endeksi 48,8 oldu. (ö:48,8)
Menkul Kıymet İstatistikleri, 30 Eyl - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 300,30 mn$ azaldı; DİBS ve ÖST portföyü ise 2,27 mn$ arttı.
YP Mevduatları, 30 Eyl - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 0,09 mr$ azaldı ve 210,33 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,20 mr$ artarak 127,72 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 0,29 mr$ azalarak 82,61 mr$ oldu.
Reel Efektif Döviz Kuru, Eyl'22 - ÜFE Bazlı reel efektif döviz kuru endeksi 86,54; TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi ise 54,51 oldu.
Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri, Tem'22 - Firmaların net döviz pozisyonu 91,3 mr USD açık oldu. Kısa vadeli net döviz pozisyonu ise 68,6 mr USD fazla oldu.
Perakende Otomotiv Satışları, Eyl'22 - Önceki yılın aynı ayına göre %8,7 artarak 62.084 otomobil ve hafif ticari araç satıldı. Toplam satışlar içinde otomobil satışlarının payı %72,0; hafif ticari araç satışlarının payı ise %28,0 oldu.
Şekerbank'tan Kamuyu Aydınlatma Platformu'na yapılan açıklamaya göre Şekerbank Munzam Sandığı 7 Ekim tarihinde 1,79 TL fiyatla toplamda 2 milyon nominal tutarlı alış işlemi gerçekleştirdi.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 757.70 puan
Vix korku endeksi %4.94 artıda 32.90 puan
Move volatilite endeksi %3.15 ekside 148.46 puan
DXY Dolar paritesi 113.028
USD10Y Tahvil faizi %3.885
Baltık Kuru Yük İndeksi %1.56 ekside 1961 puan
Yorumlar
Dünya'da
Dünyada tahvil faizlerinin düşmesi ile yatırım ve emeklilik fonlarının zararları, ülkelerin borçlarındaki rekor artış dikkat çekiyor. Bu süreçte faizlerin artmasının, emeklilik ve yatırım fonları zararları, işsizlik, faiz giderini karşılayamayan şirketlerin batması, gayrımenkuldeki düşüşler sonrası banka teminatlarının azalması gibi sorunları ortaya çıkartması beklentileri, İngiltere’de olduğu gibi faiz artışına rağmen parasal genişleme politikalarının devamını getirebileceği öngörülmekte.
Bununla birlikte ABD ekonomilerinde işsizlik verilerindeki olumlu gidiş faiz artış beklentilerinin devamını sağlamakta. ABD çekirdek enflasyonunun devam etmesi bir süre daha enflasyonun ABD ve Dünya gündemini meşgul edecek olması beklentilerini artırmakla birlikte, şimdiki görüntü bir süre daha Fed’in faiz artışlarına devam edeceği ve varlık azaltımı yolu ile piyasadan kısıtlı da olsa para çekeceği yönünde. Bu süreç devam ettiği sürece piyasalarda borsa, değerli metaller ve kripto paraların kısa vadeli azalış artış döneminde olacağı öngörülebilir. ABD dolar endeksi ve 10 yıllık tahvillerindeki eğilimin bu seviyelerde devam etmesi öngörülebilir.
Opec’in petrol üretimini 2 milyon varil azaltma kararı enerji tarafında fiyatlarındaki son dönemdeki düşüş eğilimini tersine çevirecek bir gelişme olarak dikkat çekmekte. Gıda emtialarındaki mevsimsel fiyat azalmasının, önümüzdeki günlerle birlikte artış eğilimine gireceği genel olarak beklentiler arasında.
Çin üretim verileri ve satın alma verileri ve Baltık Yük Endeksi gelişmeleri dikkate alındığında tüm Dünya’da bir yavaşlamanın gelmekte olduğu ve aynı şekilde IMF raporlarında bir çok ülkenin küçüleceği beklentileri özellikle sanayi ve perakendeye dönük emtialarda talep düşüşünün süreceği ama özellikle enerji fiaytlarındaki artışa paralel olarak olarak maliyetlerin artacağını gösteren önemli bir kalem olarak dikkati çekiyor.
Türkiye'de
10 milyar doların üzerinde gele dış ticaret açığıyla birlikte, Merkez Bankasının Eylül’de rezervlerinin 18.4 Milyar dolar azaldığının ve bunun kaynağının piyasada döviz müdahalesi olarak ifade edilmesi, Kitlerin Merkez Bankasından döviz almamakla birlikte en büyük döviz alıcısı Botaş’ın Rusya’ya olan borçlarının ertelenmesi görüşmelerinin haberlere konu olması, döviz kıtlığı olduğu halde piyasaya Merkez Bankasının döviz satarak müdahaleye devam etmesi kendi içerisinde çelişik bir para politikasının devam ettiğini göstermekte. Merkez Bankasının net rezervleri -59 Milyar dolar olarak hesaplanırken, swaplar dahil kullanılabilir 35 milyar dolar civarında bir rezervinin olduğu tahmin edilmekte. Bu sürecin eninde sonunda döviz ödeme krizine dönebileceği ve sonrasında devalüasyon ya da kambiyo kontrolüne geçilmesinin çok muhtemel olduğu öngörülebilir. Bankalardan kredi imkanlarının karşılığında tl tahvil/menkul kıymet bulundurma zorunluluğu nedeniye kısıtlama olsa dahi faiz oranlarındaki düşüş dış ticaret açığını daha fazla artıracak ve rezervleri daha çabuk erimesine neden olacağı öngörülebilir.
Torba yasa, EYT, Sicil affı, KGF düzenleme çalışmaları, Asgari ücretin enflasyonun üzerinde artırılacağı beyanları ekonomi yönetiminin önümüzdeki aylarda piyasaya para vererek enflasyonun yüksek kalmaya devam edeceğine dair kısa öngörüler içermekte.
Borsadan yabancıların çıkmaya devam etmekle birlikte, KKMevduatın dolar bazında faiz kazandırmaması, Gayrımenkul fiyatlarının şişmesi ve konut kredi faizlerindeki artış, piyasayı bir çok belirsizliğine rağmen fk oranı ve pd/dd olarak çok ucuz kalmış hisselere yönlendirmekte. Kurlardaki ortaya çıkabilecek gelişmeler borsada kırılganlıklara yol açabilir.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans