Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya Haberleri
ABD Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre üretici fiyat endeksi (ÜFE) aylık yüzde 0,3 yıllık yüzde 7,4 arttı. Ekonomistlerin medyan tahmini aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 7,2 artıştı. Çekirdek ÜFE de aylık yüzde 0,4 artarken, yıllık artış yüzde 6,2 olarak tahminleri aştı.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre haftalık işsizlik maaşı başvuruları 3 Aralık'ta sona eren haftada beklentiye paralel 4 bin artışla 230 bin oldu.
Devam eden başvurular 26 Kasım'da sona eren haftada 62 bin artışla 1,7 milyona yükseldi. Bu durum, işten ayrılan Amerikalıların yeni bir iş bulmak konusunda zorlandığını ortaya koydu.
Kanada'dan ABD'ye günlük 600 bin varilden fazla petrol taşıyan Keystone boru hattı geçen hafta sızıntı nedeniyle akış durdu.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Boğaz girişinde bekleyen Kazak petrolü taşıyan gemilerin Rus petrolüne yönelik yaptırımlara dahil olmadığı konusuna açıklık getirdiklerini söyledi.
Çin, Kovid-19 kısıtlamalarının gevşetilmesinin yeni bir işareti olarak evde karantinaya izin verileceğini duyurdu. Ülkede günlük hayatın parçası haline gelen, sağlık kodu ve test sonucu gösterme zorunluluğu da kaldırılacak.
Çin'in tüketici fiyat endeksi Kasım ayında yıllık bazda yüzde 1,6 artarken, üretici fiyat endeksi yüzde 1,3 düştü.
Çin'de Kasım ayına ilişkin değerlendirme güveni 2020 yılının başındaki bu yana en düşük seviyede geriledi.
Suudi Arabistan ile Çinli şirketler, çeşitli alanlarda 34 yatırım anlaşmasına imza attı.
AB dışişleri bakanları bugün Rusya ve İran'a yaptırımları görüşecekler. Dışişleri bakanları toplantısında gündeme gelecek olan Rusya'ya 9'ncu yaptırım paketi 200 kadar şirketin ve şahsın yaptırım listesine alınmasını içeriyor.
Avrupa Birliği tüm dijital varlık hizmeti sağlayıcılarının AB içinde yapılan işlemleri bildirmesini zorunlu kılan bir yasa taslağı hazırladı. Onaylanması halinde 2026 yılında yürürlüğe girmesi beklenen taslak büyüyen kripto sektöründe vergi kaçakçılığını önlemeyi hedefliyor.
AMB Başkanı Lagarde, blokzincir teknolojisine sahip en büyük kripto para birimi olan Bitcoin'in fiyatının bir yıl içinde neredeyse yüzde 75 düştüğünü hatırlatarak, “Kripto ekosistemi ile geleneksel finansal sistem arasındaki artan bağlantılardan sistemik risk kolayca ortaya çıkabilir” uyarısında bulundu.
Euro Bölgesi'ndeki tüketicilerin 12 ay için ortalama enflasyon beklentisi yüzde 5,1'den yüzde 5,4'e yükseldi. Tüketicilerin gelecek 3 yıl için enflasyon beklentisi ise değişmeyerek yüzde 3'te sabit kaldı. Tüketiciler, gelecek yıl işsizliğin yüzde 12,5 olmasını bekliyor. Bu oran Eylül'de yüzde 12,2 olarak öngörülmüştü.
AB Komisyonu, Almanya'nın en büyük bankalarından Deutsche Bank ve Hollanda merkezli Rabobank'a euro cinsinden devlet tahvilleri piyasasında kartel kurdukları gerekçesiyle resmi suçlama yöneltti.
Almanya'daki Halle Ekonomik Araştırma Enstitüsü (IWH) verilerine göre, ülkede Kasım ayında i şirketlerin ve ortaklıkların iflas başvuruları Kasım 2021’e göre yüzde 23 artarak 808’e yükseldi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, G-7’nin belirlediği 60 dolarlık varil başı ham petrol fiyatlarına koyduğu tavan fiyat yaptırımına cevaben ülkesinin petrol üretimini azaltabileceğini söyledi.
Rus haber ajansı Tass'ın haberine göre olası bir nükleer çatışma ihtimalini değerlendiren Putin konuyla ilgili, “Nükleer savaş riski artıyor. Bunu neden inkâr edelim” ifadelerini kullandı.
Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar Hindistan Rusya'dan 'tavans fiyatsız' petrol ithalatını sürdürecek
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rus ordusunun Ukrayna'daki kritik enerji altyapılarına yönelik neredeyse her gün saldırıları gerçekleştirmeye devam ettiğini duyurdu.
İngiltere'de hayat pahalılığı, düşük talep ve yüksek maliyetler nedeniyle son bir yılda kepenk kapatmak zorunda kalan restoran sayısı yüzde 60 artarak bin 567'ye ulaşırken, restoranların 453'ü son üç ay içerisinde kapandı.
İngiltere on yıllar sonra ilk kez bir derin kömür madenine onay verdi. 2 yılda inşa edilecek ve 165 milyon sterline mal olacak madenden çıkarılan kömür Batı Avrupa ve İngiltere'de çelik üretimi için kullanılacak.
İngiltere ve ABD ile LNG alım anlaşması imzaladı. İki ülke arasında yapılan anlaşmaya göre, ABD önümüzdeki yıl içinde İngiltere’ye en az 9 ila 10 milyar metreküp LNG ihraç edecek.
İngiltere’de konut fiyatları bu yılın Kasım ayında yüzde 2,3 gerileyerek, aylık bazda 2008 finans krizinden bu yana en sert düşüşünü kaydetti.
Musk: Twitter'da kullanılmayan 1,5 milyar hesap silinecek
Ekonomik Kuruluş Yorumları
Bank for International Settlements (BIS) tarafından yayımlanan bir rapora göre ABD harici kurumlar bilançolarında türev işlemler aracılığıyla yaklaşık 65 trilyon dolarlık açığa sahip ve bu durum bir sonraki krizin zamanını öngörmeyi zorlaştırıyor.
IMF küresel büyümenin bu yıl yüzde 3,2 olmasını, gelecek sene yüzde 2,7'ye gerilemesini bekliyor.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Genel Direktörü Ngozi Okonjo Iweala, küresel mal ticaretinin bu yıl için öngörülen yüzde 3,5'lük artış sonrası gelecek sene sadece yüzde 1 artacağı tahminini paylaştı.
Goldman Sachs, küresel olarak enflasyonun zirve yaptığına dair piyasada yaygın olan genel kanının iyimser bir görüş olduğunu belirtti.
Wells Fargo Perşembe günü geçtiği bir müşteri bilgi notunda, küresel ekonominin 2023'te mevcut yıl için tahmin edilen yüzde 2,4'lük büyümeden daha zayıf olarak yüzde 1,7 büyümesini beklediğini söyledi. Wells Fargo, ABD ekonomisinin 2023'ün ortalarından itibaren "ılımlı" bir resesyona gireceğini düşündüklerini ve yılı, 2022 için tahmin edilen yüzde 2'lik artıştan çok daha yavaş olan yüzde 0,2'lik yıllık büyümeyle bitirmesini beklediklerini belirtti.
UBS Group'un Süper zengin müşterilerle yapılan ankete katılımcılarının yüzde 44'ü gelecekteki yatırım ve iş fırsatları açısından 21 kategori arasında en cazip olanının enerji olduğunu belirtti.Ankete katılan 50 milyarderin yaklaşık üçte biri biyoteknoloji, tıbbi ürünler ve yazılımın da en cazip sektörlerden olduğu görüşünü paylaştı. Ankete katılanlar Çin dışındaki Asya Pasifik bölgesinin gelecek 5 yılda iş yapma ve yatırım fırsatları açısından en iyi bölge olduğunu belirtti. Asya Pasifik'i Kuzey ve Amerika ve Çin takip etti.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Salı günü yayımladığı bir raporda, ülkelerin özellikle gıda, yem ve gübre olmak üzere birçok ürüne artan bir hızla ticaret kısıtlamaları getirdiğini söyledi. Şubat sonunda savaşın başlamasından bu yana gıda, yem ve gübreler konusunda getirilen 78 ihracatı kısıtlayıcı önlemden 57'si, kabaca 56,6 milyar dolarlık ticareti kapsıyor.
Türkiye Haberleri
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan asgari ücret çalışmasına göre, işçilerin asgari ücret beklentisi 7 bin 500 TL, işverenlerin asgari ücret beklentisi de 7 bin TL oldu.
Bakan Bilgin, EYT konusunda en kapsamlı düzenleme yapılacağını, 32 farklı sözleşmeli personel kapsamını tek bir kapsama indireceklerini ve asgari ücret görüşmelerinde kamuoyu beklentisinin 8 bin lira işverenlerin beklentilerinin ise 7 bin liranın üzerinde olduğunu ifade etti.
Türk-iş/Atalay: Masaya 5 bin 500 ile değil 7 bin 785 TL ile oturacağız
BDDK yönetmeliğine göre , Bankaların net döviz pozisyonunun özkaynakları içindeki payında üst sınır yüzde 20'den yüzde 5'e indirildi.
ABD'nin 2023 savunma bütçesi Türkiye’ye F-16 alımını şartlara bağlayan maddeler olmadan kabul edildi.
Bakan Nebati: İhracatçı şikayet etmesin, dövizdeki artış enflasyon planımı bozar
Erdoğan'ın Türkmen gazının Türkiye'den taşınmasıyla ilgili görüşmeler yapacağı belirtildi.
Reuters'in haberine göre Suudi Arabistan Maliye Bakanı iki ülke arasında varılan mutabakat kapsamında 'birkaç gün içinde' TCMB'ye 5 milyar dolar yatıracaklarını açıkladı.
Rekabet Kurulu hızlı tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren üretici, tedarikçi ve perakendeci niteliğindeki teşebbüsler hakkında yürütülen soruşturmada, firmaların sözlü savunmalarını aldı.
TBMM'ye sunulan yeni torba teklifinde, madencilik faaliyetlerinin zeytinliklere denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı zeytinliklerin madenciliğe açılmasına izin verebilecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde uygulamaya konulan Elektronik Veri İbraz Sistemi (e-Viz) i duyurdu.
Toplam 489 firmanın katıldığı araştırmanın sonuçlarına göre şirketler 2023 yılı için ücret artışını ortalama yüzde 61 olarak planlıyor. Firmaların yüzde 53’ü yılda bir kez, yüzde 42’si iki kez ve yüzde 5’i ise üç ve üzerinde zam yapmayı hedefliyor.
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre son 2 ayda 650 bin yatırımcı borsaya geldi. Son 1 yılda ise yatırımcı sayısı 1 milyon arttı.
Daha önce iki defa ertelenen Ankara-Kırıkkale-Delice ve Antalya-Alanya otoyollarının yap-işlet-devret (YİD) modeli yapım ihalesi yine ertelendi.
Benzinin litre fiyatına 2,05 TL; motorinin litre fiyatına 1,87 TL'lik indirim yapıldı.
Türkiye İstatistik ve Anketler
TEPAV tarafından yayımlanan Doğrudan Yatırımlar Bülteni 2022-3 verilerine göre,2022 yılı ilk dokuz ayında doğrudan yabancı yatırım girişleri 9,3 milyar dolar, yurtdışına doğrudan yatırım çıkışları 3,7 milyar dolar oldu. 5,6 milyar doarlık net girişin 4,8 milyar doları gayrimenkul alanında gerçekleşti.Net doğrudan yatırım girişinde 17 milyon dolarlık sınırlı artış kaydedildi.
İnşaat malzemeleri yıllık ihracatı dış pazardaki zayıflamanın etkisiyle 34,3 milyar dolar oldu. hracat miktar olarak geçen yılın Ekim ayına göre yüzde 21,9 azalarak 4,18 milyon tona geriledi ve bu yılın en düşük ihracatı gerçekleşti.
Dış Ticaret Endeksleri, Eki'22 - Birim Değer Endeksi önceki yılın aynı ayına göre ihracatta %1,8 arttı; ithalatta %8,3 arttı. MTA Miktar Endeksi ise önceki aya göre ihracatta %2,8 azaldı; ithalatta %4,5 arttı.
İnşaat Maliyet Endeksi, Eki'22 - İnşaat maliyet endeksi aylık %3,44 arttı, buna göre yıllık %117,07 artmış oldu. Bina inşaatı maliyet endeksi ise aylık %3,11 arttı, buna göre yıllık %114,49 artmış oldu.
Ödemeler Dengesi, Eki'22 - Cari işlemler aylık 0,36 mr USD açık verdi. 12 aylık cari işlemler açığı 43,45 mr USD oldu.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 2 Ara - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 339,75 mn$ arttı; DİBS ve ÖST portföyü ise 43,03 mn$ azaldı.
YP Mevduatları, 2 Ara - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 1,03 mr$ azaldı ve 203,87 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 1,04 mr$ azalarak 122,01 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 0,01 mr$ artarak 81,86 mr$ oldu.
İhracat İklimi Endeksi, Kas'22 - İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi 47,8 oldu. (ö:47,9)
Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getirileri, Kas'22 - TÜFE'ye göre aylık en yüksek getiri %18,48 oranla BIST100'de; en yüksek kayıp ise %2,66 ile Amerikan Doları'nda gerçekleşti.
Hazine Nakit Gerçekleşmeleri, Kas'22 - Nakit dengesi 99,64 mr TL fazla; faiz dışı denge 121,30 mr TL fazla verdi. 12 aylık toplam bakıldığında nakit dengesi 153,0 mr TL açık; faiz dışı denge 118,7 mr TL fazla verdi.
Reel Efektif Döviz Kuru, Kas'22 - ÜFE Bazlı reel efektif döviz kuru endeksi 89,90; TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi ise 55,65 oldu.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 524,58 puan
Vix korku endeksi 24.41 puan
Move volatilite endeksi 132,79 puan
DXY Dolar paritesi 104.887
USD10Y Tahvil faizi %3.545
Baltık Kuru Yük İndeksi 1386 puan
Yorumlar
Dünya
Bu hafta Fed ile birlikte Avrupa Merkez Bankası ve İngiltere Merkez Bankası da faiz kararları açıklamaları beklenmekte. Fed’in 50 baz puanlık artışı piyasalar tarafından fiyatlanmış durumda. ABD ÜFE endeksinin beklentilerin biraz üzerinde gelmesi faiz artırımlarında üst sınıra ilişkin beklentileri artırma eğiliminde iken piyasalar genel olarak işsizlik başvurularına odaklanma eğiliminde.
İngiltere genel olarak hem politika hem de işleyiş olarak ABD ve Dünyanın önünde gittiği genel olarak kabul görmekte. İngiltere’de konut fiyatlarının düşmesi, işsizlik ve iflas sürecinin artması genel olarak piyasaların akıbetinin takibi açısından önemli görülebilir.
Çin’in kovid tedbirlerini gevşetmesi, ÜFE rakamlarının aylardan sonra düşmesi, inşaat sektörüne olan desteklerin artması, Çin’e dönük teknolojik çip tedariki kısıtlamaların artması dikkat çekici. Çin’in kovid tedbirlerini kaldırması emtia, petrol ve enerji fiyatlarında yeniden bir yükselişe neden olması beklentilerini artırmakta.
BIS’in raporununda özellikle tahvil değerlerinin düşmesi sonrası ağırlıklı kayıplar nedeniyle bilançolarda 65 trilyon dolarlık açık konusunda bir çok fon ve finansal kuruluşun batabileceğine dönük belirsizlik ve finansal risk vurgusu oldukça önemli. Bunun dışında toplam borçların Dünya GSMH toplamının 3.5 katına varması ve faizlerdeki artışlarındaki seyir, orataya çıkan risklerin engellenmesi için negatif reel faiz politikasının devam edeceği ve bu durumun özellikle kıymetli madenlere olan talebi artırabileceği özellikle vurgulanmakta.
Rus petrolüne dönük 60 dolarlık tavan fiyat konusunda başta Hindistan ve Çin’in bu tavanı delmesi ve Rus etkisindeki Kazakistan vb Türki Cumhuriyetler üzerinden petrol satışı yapabileceği, dolar alternatifi olarak ödemelerin altına kayabileceği genel vurgular arasında yer almakta.
Türkiye
Genel olarak piyasalar seçime odaklanmış durumda. Erdoğan’ın 3. Kez aday olabilmek için seçimlerin erkene alınacağı ve en geç Nisan/Mayıs 2022 döneminde erken seçim yapılacağı genel kanaati yansıtmakta.
Ekonomi yönetiminin aldığı tedbirlere bakıldığında en büyük riskin kurlarda yaşanabilecek bir atak olduğu görülmekte. Bu riskin ortadan kaldırılmasına dönük olarak Suudi Arabistandan 5 Milyar dolar ve Katar’dan 10 milyar dolar ek swapların dışında, BDDK yönetmelikleri ile Banka döviz pozisyonlarına dönük yükümlülüklerin azaltılması, eurobon ihaleleri ve yatırımcıların borsaya yönlendirilmesine ve endeksin belli seviyede kalmasına dönük Varlık Fonu alışları dikkat çekmekte.
Yine döviz atağının engellenmesine dönük olarak Ocak ayında KGF üzerinden verilmesi düşünülen ticari krediler ve ucuz konut kredilerinin mart nisan ayına kaydırılabileceği, EYT’ emeklilik tazminatları düşünülerek kapsamın yaş olarak biraz daha daraltılacağı, aynı şekilde asgari ücretin beklentiler alttında kalacağı, ancak seçimin hemen öncesinde asgari ücret ve EYT tarafında yeni düzenlemeler ile ek asgari ücret ve EYT kapsamının genişletileceğine dönük beklentiler artmış durumda.
Döviz mevduatlarında geçen hafta 4 milyar doların üzerindeki çıkış sonrası bu hafta 1 milyar dolarlık erimenin, döviz mevduatlarının çekilip çekilmediği ya da bozdurularak borsa gibi yatırım araçlarına girip girmediği tartışma konusu olarak durmakla birlikte, 50 bin dolar ve muadili döviz transferlerine ilişkin olarak bankalar tarafından ciddi tedbirler alındığı genel olarak yorumlara yansıtılmakta.
Bankaların döviz risklerinin arttığına ilişkin Fitch raporu özellikle yeni sendikasyon kredileri ve yenilemelerinde dikkate alınacak önemli bir konu olarak dikkat çekmekte.
DXY dolar endeksindeki düşmeye paralalel olarak tüm Dünya’da azalma eğiliminde olan CDS primlerindeki düşüş eğiliminde sona gelinmiş olduğu ve Türkiye CDS primlerinin şimdilik 520 puanın üzerinde kalacağı genel beklentiler dahilinde.
Dış ticaret açığındaki artış eğiliminin mevduat şartlarda devam etmesi beklenmekte.
Hükümetin seçimlere kadar döviz kurunu tutamayacağına ilişkin çok sayıda görüş gündeme gelmekle birlikte yabancıların özelilikle son hafta borsaya 340 milyon dolar tahvil piyasasına ise 43 milyon dolar girişi dikkat çekici olarak görülmekte.
Borsaya yerli yatırımcılar ile yabancı yatırımcıların ilgisi devam etmesi, yatırım alternatifsizliği ve dövizde hareket olmayacağı beklentileri üzerine devam etmekte.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans