Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya
Fed Çarşamba günü faiz kararını açıklayacak. Anketlere göre %70 ranında ABD Merkez Bankası’nın (Fed) kalıcı enflasyona rağmen, bu hafta gerçekleştireceği toplantıda faiz artış serisine 15 ay sonra son vermesini bekliyor. Faiz halen %5-5,25 aralığında. Aylık enflasyonun 0,3 artması bekleniyor.
ABD'de 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranı, geçen hafta yüzde 6,81'e inerken, 4 haftada ilk düşüşünü kaydetti.
Çin Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, Çin'in tüketici fiyat endeksi Mayıs ayında bir yıl öncesine göre yüzde 0,2 arttı. Çin'in üretici deflasyonu Mayıs'ta da devam etti, üretici fiyatları bir önceki aya göre yüzde 0,9 ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,6 düştü.
Çin İhracatı, ekonomistlerin yüzde 0,4'lük tahminlerin üzerinde düşerek, ABD doları bazında yıllık bazda yüzde 7,5 düştü. İthalat ise yıllık bazda yüzde 4,5 düşerek yüzde 8'lik düşüş beklentilerinin biraz üzerinde kaldı.
Eurostat'in Perşembe günü revize ettiği verilere göre 20 ülkeden oluşan Euro Bölgesi yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,1 küçüldü. 2022 son çeyreğinde de aynı oranda küçülen blok böylelikle teknik resesyona girmiş oldu.
Euro Bölgesi'nde ise perakende satışlar Nisan'da Mart ayına göre sabit kalırken, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 geriledi.
Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, artan işgücü açığına çare arayışları kapsamında, oturma ve çalışma iznini düzenleyen yönetmeliğin güncellenmesi konusunda anlaştı.
AB'de rüzgâr ve güneşten elektrik üretimi ilk kez fosil yakıtları geçti
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın uzatılması için olasılık görmediklerini söylerken uluslararası kurum ve kuruluşlarla da görüşme halinde olduklarını kaydetti. Anlaşma son olarak 18 Temmuza kadar uzatılmıştı.
İngiltere Mayıs ayında konut fiyatlarının 11 yıl sonra ilk kez yıllık bazda düştüğü açıklandı.
Japonya’da Nisan'da tüm hane halkı harcamaları yıllık yüzde 4,4 düştü. Veriye ilişkin beklenti artışın yüzde 2,3 olması yönündeydi.
İran lideri Ali Hamaney, Batı ile yürütülen nükleer anlaşma görüşmelerinde, İran'ın nükleer endüstrisinin altyapısına dokunulmadığı sürece anlaşmanın mümkün olduğunu belirtti.
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun (SEC) önde gelen dijital varlık borsaların Binance ve Coinbase yönelik dava açması küçük kripto paralarda ciddi satışa neden oldu.
SEC, başvurusunda Binance ve kurucusu Changpeng "CZ" Zhao'yu müşteri fonlarını yanlış kullanmak, yatırımcıları ve düzenleyicileri yanıltmak ve menkul kıymetler kurallarını çiğnemekle suçlamıştı. SEC, Binance'in ABD'deki varlıklarının dondurulmasını istedi
Google Vertex AI'daki yapay zeka desteğini, genel kullanıma sundu
Ekonomik Kuruluş ve Kişi Yorumları
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) küresel büyümenin bu yıl yüzde 2,7'ye gerileyeceğini öngördü. Kurum, "Ekonomik Görünüm" raporunda, Türkiye için 2023 büyüme tahminini yüzde 2,8'den yüzde 3,6'ya yükseltirken, 2024 tahmini ise yüzde 3,8'den yüzde 3,7'ye geriledi.
Fidelity ve Allianz tahvil fonu yöneticileri enflasyonla mücadele eden merkez bankalarının şahin kalmasıyla resesyon riskinin arttığını, Mart ayında ABD’de yaşanan banka çöküşlerinin daha büyük bir krizin habercisi olabileceğini belirtti.
Goldman Sacs, Brent için yılsonu fiyat tahminini, son altı ay içinde daha önce yaptığı iki aşağı yönlü revizyonun ardından 90 doların altına indirdi.
Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) Başkanı Fatih Birol, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun üretim kesintisi kararının petrol piyasalarında yılın ikinci yarısında beklenen dengesizliği artırarak, fiyatlardaki artış olasılığını yükselttiğini belirtti.
Pentagon ile CIA'in eski danışmanı Rickards'dan 22 Ağustos'taki BRICS zirvesinde yeni para biriminin sunulmasıyla doların rezerv para birimi statüsünü kaybedebileceği, dolarsızlaşma sürecinin birkaç yıl içinde başarıyla tamamlanabileceği öngörüsü
ABD ve İngiltere Atlantik Deklarasyonu’nu imzaladı. Anlaşma ile yarı iletkenler, kuantum teknolojileri, yapay zeka, son teknoloji telekomünikasyon ve sentetik biyoloji gibi kritik ve gelişmekte olan teknolojiler üzerinde her zamankinden daha yakın bir işbirliğini kapsayan yeni bir ekonomik güvenlik çerçevesi oluşturacağı açıklandı.
ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 3 Haziran ile biten haftada 261 bine çıkarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Deutsche Bank, Politika faizi ilk seferde yüzde 25'e yükseltilebilir veya Haziran ve Temmuz aylarında üst üste faiz artırımı olabilir. İkinci senaryoda faiz önce yüzde 18-20 civarına, Temmuz'da da yüzde 25 seviyesine yükselebilir. Bu artışın son olup olmayacağı soru işareti ve TL'nin hareketi ile portföy akışlarına bağlı olacak. Faizin yüzde 30'un üzerine çıkması ihtimalini de dışlamıyoruz." tahminine yer verild
Faiz Beklentileri: Morgan Stanley %20, JP Morgan %25,
Goldman Sachs, “Tamamen ortodoks bir karar vericinin" Döviz kurunda "önden yüklemeli" bir ayarlamaya, ardından politika faizi olan repo faizinin tekrar yön belirleyici bir seviyeye yükselmesine izin vereceğini kaydetti. Ortodoks bir karar vericinin faiz oranlarını mevcut mevduat faiz seviyesi olan yüzde 40'a çıkaracağını gösteriyor.
Bank of America Türk lirasına yatırım yapma şartlarını açıkladı dolar 25 Tl üstü, faiz %40 ve sermaye kısıtlamaları kalkmalı
Dünya Bankası Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu'nun Haziran sayısında Türkiye için büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2,7'den yüzde 3,2'ye yükseltti. Banka ABD'nin büyümesinin ise 2024'te yavaşlamasını beklediğini kaydetti.
Türkiye
Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanan Mehmet Şimşek bakanlıkta düzenlenen törenle görevi Nureddin Nebati'den devraldı. Bakan Şimşek ilk açıklamasında "Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı bir Türkiye ekonomisi özlenen refaha ulaşmamızda önemli olacaktır. Makro finansal istikrarı önceliklendireceğiz" ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı olarak Hafize Gaye Erkan atandı. Böylelikle Erkan, TCMB’nin ilk kadın başkanı oldu.
Şahap Kavcıoğlu BDDK Başkanlığı’na atandı
TCMB verilerine göre brüt rezervler 2 Haziran haftasında 100,5 milyar dolar olarak kaydedildi. Net rezervler ise aynı dönemde eksi 5,7 milyar dolar oldu. Bir önceki haftada net rezervler eksi 4,4 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
Türkiye'deki elçilik ve konsolosluklar üzerinden üzerinden 2022'de yapılan Şengen vizesi başvurularından yüzde 15'i reddedilirken bu oran, bu sene yüzde 50 civarına yükseldiği açıklandı.
Benzinin litre fiyatı 2.70 lira, motorinin litre fiyatı ise 1.37 lira zamlandı.
Çaykur, çaya ortalama yüzde 43 zam yaptı.
Türkiye İstatistikleri
BDDK verilerine göre 2 Haziran haftasında kur korumalı mevduatlar 35 milyar TL artışla 2,5 trilyon TL oldu. Dolar cinsinden bakıldığında ise kur korumalı mevduatların gerilediği izlendi. 2 Haziran haftasında kur korumalı mevduatlar 3,5 milyar dolar düşüşle 122,1 milyar dolar oldu.
İnşaat Maliyet Endeksi, Nis'23 - İnşaat maliyet endeksi aylık %1,03 arttı, buna göre yıllık %52,99 artmış oldu. Bina inşaatı maliyet endeksi ise aylık %0,91 arttı, buna göre yıllık %54,55 artmış oldu.
Ödemeler Dengesi, Nis'23 - Cari işlemler aylık 5,40 mr USD açık verdi. 12 aylık cari işlemler açığı 57,80 mr USD oldu.
Sanayi Üretim Endeksi, Nis'23 - TA sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre %1,2 azaldı; MTA sanayi üretim endeksi ise önceki aya göre %0,9 azaldı.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 2 Haz - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 51,98 mn$; DİBS ve ÖST portföyü ise 2,03 mn$ azaldı.
YP Mevduatları, 2 Haz - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 0,54 mr$ azaldı ve 175,46 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,30 mr$ azalarak 105,45 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 0,24 mr$ azalarak 70,01 mr$ oldu.
İhracat İklimi Endeksi, May'23 - İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi 52,3 oldu. (ö:53,1)
Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getirileri, May'23 - TÜFE'ye göre aylık en yüksek getiri %4,55 oranla altında; en yüksek kayıp ise %7,73 ile BIST100'de gerçekleşti.
Hazine Nakit Gerçekleşmeleri, May'23 - Nakit dengesi 169,82 mr TL fazla; faiz dışı denge 265,85 mr TL fazla verdi. 12 aylık toplam bakıldığında nakit dengesi 499,0 mr TL açık; faiz dışı denge 118,2 mr TL açık verdi.
Reel Efektif Döviz Kuru, May'23 - ÜFE Bazlı reel efektif döviz kuru endeksi 92,62; TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi ise 57,92 oldu.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 525.03 puan
Vix korku endeksi 14.39 puan
Move volatilite endeksi 115.77 puan
DXY Dolar paritesi 103.317
USD10Y Tahvil faizi %3.761
Baltık Kuru Yük İndeksi 1055 puan
Yorumlar
Dünya
Fed’in çarşamba günü açıklanacak faiz kararı ve Powell’ın açıklamaları küresel piyasalar için oldukça önemli. ABD’de ekonomik veriler iyi görünürken, bu verileri işsizlik başvuruları ve çekirdek enflasyon verileri bozuyor görünmekte. Bununla birlikte tahvillerdeki değer kayıpları bir çok ABD ve AB bankaları ile emeklilik fonlarında ciddi sorunlar yaratması olası dahilinde görünmekte. Fed’in faizleri artırmaması ve artırım eğilminin sonuna geldiğinin düşünülmesi borsalar, petrol, altın, gümüş ve diğer emtialar için yükseliş eğilimine neden olacaktır. Vix korku endeksinin düşük seviyelerde olması FED’in sürpriz karar almayacağı yönünde piyasada kanaat oluştuğunu göstermekte.
En büyük iki kripto para borsasına SEC’in açtığı davalar özellikle altcoinlerde ciddi satışları derinleştirmesi beklenmekte. SEC’in asıl hedef aldığı alanın ise stabil coin olan tether ve usda olduğu görülmekte. Satış dalgalarının başta altın gümüş ve borsaları canlandırması beklenebilir.
Çin’deki ithalat, ihracat, üfe fiyatlarının gerilemesi ve büyüme beklentilerinin azalması, başta petrol ve enerji emtiaları, sanayi emtiaları üzerindeki düşüş eğilimlerini artırmakta. AB’nin teknik durgunluğa girmesi, Almanya fabrika siparişlerindeki azalma, Baltık yük endeksi verisinin düşük seyretmesi, Japanyo tüketici harcamları Dünya genelinde durgunluk eğilimlerinin somut göstergelerini oluşturmakta.
Türkiye
Hazine ve Maliye Bakanlığı değişikliği sonrası, kontrollü olarak dolar kurunda yaklaşık %10’luk bir devalüasyona izin verildiği ve kademe kademe dolar kuruna müdehale edildiği görülmekte. Yurt dışı yatırım banka ve ekonomistlerin beklentileri olası bir döviz ödeme krizinin ortadan kaldırılması ve sıcak para girişi için, dolar kurunun asgari 25 azami ise 30 lira bandına kademeli olarak çıkartılacağı, merkez bankası faizinin başlangıçta %20 sonrasında ise %45 seviyesine varıncaya kadar çıkartılabileceği, artan faizlerle sıcak para girişi sağlandığında kurlarda 25 lira seviyesine kadar geri çekilebileceği, tahvillerde kur korumalı mevduattan çıkış sağlamak ve sıcak para girişi için yüksek faizli tahviller çıkartılabileceği şeklinde yorumlar bulunmakta.
BDDK Başkanı olarak Şahap Kavcıoğlu’nun atanması piyasalarda Erdoğan’ın ekonomi yönetimine müdahale etmeye devam ettiğinin açık göstergesi olarak algılanabilir. Önümüzdeki günlerde Kamu Bankaları Genel Müdürleri ve Yönetimleri, SPK, Hazine, Maliye ve diğer Kamu bürokratları konusundaki atamalar bu süreçte ne kadar rasyonel ekonomi politikalarına dönüleceği konusunda önemli gelişlemeler olarak dikkate alınacak konular olarak görülmekte.
Genel olarak kurun ve faizlerin sıcak para girişi ve kur korumalı mevduattan çıkış olana kademeli olarak artması, kur artışı ve kamu harcamaları nedeniyle enflasyonun devam etmesi, memur ve emekli maaş artışlarının TÜİK enflasyonunun üzerinde, ENAG enflasyonun altında gerçekleşmesi, konut, bireysel ve ticari kredi faizlerindeki artış sonucu, piyasada daralma eğiliminin artması beklenebilir. Borsa döviz kuru artışı ve enflasyon gerekçesi ile artma eğilimi devam edecek iken, yabancıların borsaya gelişi için döviz kurundaki artışın 25 lira ve üzerinde olması ve atamalar ön plana çıkacaktır.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans