Haftalık Ekonomik Bülten
ABD'de enflasyon Ağustos ayında yıllık yüzde 8,5'ten yüzde 8,3'e geriledi ancak yüzde 8,1'lik beklentiyi aştı.
ABD (ÜFE) Ağustos'ta yıllık yüzde 8,7 ile tahminlerin altında arttı. ÜFE aylık bazda da beklentiye paralel yüzde 0,1 düştü.
ABD'de Michigan Üniversitesi'nin anketine göre 5 yıllık enflasyon beklentisi yüzde 2,8'e gerileyerek Temmuz 2021'den beri en düşük seviyeye geriledi. 12 aylık enflasyon tahmini de yüzde 4,8'den yüzde 4,6'ya geriledi.
ABD Tüketici Güveni Eylül'de 59,5 değerini aldı. Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin medyan tahmini endeksin 60 değerini almasıydı
Bloomberg'ün 45 ekonomist ile yaptığı ankete göre uzmanlar Fed'in Eylül toplantısında 75 baz puanlık faiz artışı beklerken faizlerin yılsonuna dek yüzde 4 seviyesine çıkacağını ve 2023 boyunca yüksek kalacağını tahmin ediyorlar.
ABD'de 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranı 2008'den bu yana ilk kez yüzde 6'nın üzerine çıktı.
Biden: Çin'in saldırması halinde Tayvan'ı savunacağız
AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen, Avrupa'da kalifiye çalışan ihtiyacına da değindi. Avrupa'da işsizlik oranının yüzde 6 olduğunu, bunun çok iyi bir oran olmasına rağmen birçok boş pozisyonun doldurulamadığını belirten von der Leyen, AB dışından işçi gelmesi gerektiğini vurguladı.
Çin İçin 2022 yılı için GSYH büyüme tahminini yüzde 3,0'dan yüzde 2,7'ye indiren UBS, 2023 için büyüme beklentisini de yüzde 5,4'ten yüzde 4,6'ya çekti.
Ulusal İstatistik Bürosu tarafından Çin'in 70 büyük kentinden derlenen verilere göre yeni konutlarda ortalama fiyat Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,1 düştü. Temmuz ayında fiyatlar yüzde 1,67 gerilemişti.
Borç krizindeki Çinli gayrimenkul devi Evergrande Group'un durdurulan birçok konut projesinin yeniden başlayacağını açıklamasının ardından demir cevheri başta olmak üzere metaller yükseldi.
Dünya Bankası 2023 küresel büyüme yüzde 0,5 olarak tahmin edilirken, kişi başı bazında yüzde 0,4 küçülme öngörüldü. Kişi başı bazında küçülme yaşanması küresel ekonomide resesyon ölçütü olarak kabul ediliyor.
Açıklamada, küresel enflasyonu hedeflerle uyumlu bir orana düşürmek için merkez bankalarının faiz oranlarını 2 puan daha artırmasının gerekebileceği belirtildi.
Tüketici Güveninin önceki küresel resesyonların başlangıcından çok daha keskin bir düşüş yaşadığı aktarıldı.Açıklamada, "Dünyanın en büyük 3 ekonomisi, ABD, Çin ve Euro Bölgesi, keskin bir şekilde yavaşlıyor." ifadesi kullanıldı.
Standard&Poor's (S&P), sürdürülebilir olmayan derecede yüksek gübre fiyatlarının gıda güvencesi için bir risk olduğunu bildirdi.
gübre fiyatlarının Kovid-19 salgını sonrası yaşanan arz kesintileri, Rusya-Ukrayna savaşı ve Çin'in ihracat kısıtlamaları nedeniyle tarihi ve sürdürülemez seviyelere ulaştığı aktarıldı.Fosfat, üre ve potasyum fiyatlarının son iki yılda sırasıyla yaklaşık yüzde 190, yüzde 170 ve yüzde 280 arttığı kaydedilen açıklamada, sürdürülebilir olmayan derecede yüksek gübre fiyatlarının, gıda güvenliği için bir risk olduğu uyarısında bulunuldu.
Goldman Sachs ekonomistleri ABD’nin 2023'te yüzde 1,1 büyümesini bekliyor.
Putin, 300 bin ton Rus gübresinin gelişmekte olan ülkelere sevk edilebilmesiyle ilgili Avrupa Komisyonu kısıtlamalarının kaldırılması için Birleşmiş Milletler'e (BM) çağrıda bulundu.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batı'nın diğer ülkeler aleyhine egemenliğini sürdürmek için kullandığı araçların yerini alacak, ulusal para birimlerinin kullanımını arttıracak, dolar ve euronun uluslararası ticarette rolünü azaltacak mekanizmalar oluşturulmasının öncelikleri olduğunu söyledi.
Rus haber ajansı Interfax, Rusya'nın Sibirya'nın Gücü 2 boru hattı için Çin ile anlaşmaya yakın olduğunu duyurdu.
Avrupa Parlamentosu Macaristan'ın "artık demokratik bir ülke olmadığına" karar verdi
Ethereum yazılım güncellenmesi tamamlandı. Yazılım güncellenmesi ile birlikte Ethereum enerji tüketiminin %99 oranında azalması bekleniyor.
Putin, Rus gazının Türkiye'ye sevkiyatında ödemelerin yüzde 25'inin Rus rublesi olarak yapılmasına ilişkin anlaşmanın yakında yürürlüğe gireceğini duyurdu.
İngiliz Financial Times gazetesinin haberine göre, ABD ve Avrupa Birliği (AB) Rusya'nın Türkiye'de yaptırımları ihlal edeceği bir zemin kazanabileceğinden duyduğu endişe nedeniyle baskıyı artırmayı değerlendiriyor.
Habere göre Batılı yetkililer, ABD'nin Rusya'nın Mir adlı yerel ödeme sistemine dahil olan Türk bankalarını odağına aldığını, Brüksel'in ise endişelerini Türk yetkililere doğrudan iletmek için bir heyet oluşturduğunu ifade ettiler.
Fitch Ratings, küresel ekonomiye ilişkin 2022 yılı büyüme beklentisini yüzde 2,9'dan yüzde 2,4'e düşürürken, Türkiye'nin 2022 yılı büyüme tahminini yüzde 4,5'ten yüzde 5,2'ye yükseltti.
Erdoğan, 2023-2028 arasını kapsayan süreçte 500 bin sosyal konut yapmayı hedeflediklerini açıkladı. Erdoğan, yeni sosyal konut projesi tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, 250 bin konut amaçlı arsanın da satılacağını, 50 bin işyerinin tamamlanacağını ifade etti. Erdoğan proje kapsamında 2+1 konutların 2 bin 280 TL, 3+1 konutların 3 bin 780 TL'den başlayan taksitlerle 240 ay vade ile sunulacağını söyledi.
BETAM raporuna göre, geçen yılın Ağustos ayına göre Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan metrekare cari fiyatı yüzde 198,7 artarak 13.091 TL oldu. Satılık konut ilan metrekare cari fiyatları aynı dönemde İstanbul’da yüzde 238,8, Ankara’da yüzde 203,3 ve İzmir’de yüzde 180,4 arttı. Ortalama satılık konut metrekare fiyatları İstanbul'da 19 bin 802 lira, Ankara'da 8 bin 848 TL ve İzmir'de 14 bin 583 TL oldu. Ülke genelinde ve üç büyük ilde konut fiyatları artmış olmasına rağmen İstanbul'daki konut fiyatlarının yıllık artış oranı uzun bir aradan sonra düşüş gösterdi.
Ham ayçiçeği yağı ithalatında gümrük vergisi artırıldı
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2 yıllık tahvil ihalesinde bileşik faiz yüzde 14,63 olurken ihalede 1,7 milyar liralık teklife karşılık 964,5 milyon liralık satış gerçekleştirildi.
Katar Yatırım Fonu, (Qatar Investment Authority-QIA), Avrasya Tüneli’nin yüzde 50 ortağı olan Güney Koreli SK Grup şirketinin bir kısım hisselerini alıp Avrasya Tüneli’ne ortak oldu.
Kur Korumalı Mevduatın Bütçeye Maliyeti 75.6 Milyar TL'ye Yükseldi.
Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Tem'22 - YD varlıklar 287,3 mr USD ve yükümlülükler 504,6 mr USD oldu. Buna göre net UYP açığı 217,3 mr USD oldu.
Konut Fiyat Endeksi, Tem'22 - Konut Fiyat Endeksi aylık %8,0 arttı; yıllık %173,8 arttı. TÜFE'ye göre yıllık reel değişime bakıldığında ise %52,4 arttı. Konut m2 birim fiyatı ise 13.936 TL oldu.
Bloomberg HT Tüketici Eğilim Anketi, Eyl'22 - Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi önceki ayın nihai endeksine göre %9,3 arttı ve 64,17 oldu
Menkul Kıymet İstatistikleri, 9 Eyl - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 13,48 mn$; DİBS ve ÖST portföyü ise 23,98 mn$ azaldı.
Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri, Tem'22 - Kalan vadesine göre incelendiğinde, KV dış borç stoku 181,99 mr USD oldu. Bankalar kaynaklı KV dış borç 82,74 mr USD; bankacılık dışı sektörlerin KV dış borcu ise 65,79 mr USD oldu.
YP Mevduatları, 9 Eyl - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 1,16 mr$ arttı ve 212,82 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,02 mr$ azalarak 129,50 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 1,18 mr$ artarak 83,31 mr$ oldu.
Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi, Ağu'22 - Resmi Rezerv Varlıkları, bir önceki aya göre %9,8 artarak 111,2 mr USD oldu. Döviz rezervi 63,7 mr USD; altın rezervi ise 40,2 mr USD oldu.
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi, Ağu'22 - Bütçe dengesi 3,59 mr TL fazla; faiz dışı denge 26,23 mr TL fazla verdi. Yılbaşından itibaren bakıldığında bütçe dengesi 33,13 mr TL fazla; faiz dışı denge 207,12 mr TL fazla verdi.
Özel Sektör Yurt Dışı Kredileri, Tem'22 - Özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borçları vadesine göre incelendiğinde; 154,5 mr USD borcun uzun vadeli; 7,6 mr USD borcun ise kısa vadeli (ticari krediler hariç) olduğu görülmektedir.
Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi, Ağu'22 - Tarım ÜFE aylık %4,34 azaldı. Buna göre artış yıllık %142,42 oldu.
Konut Satışları, Ağu'22 - Önceki yılın aynı ayına göre %12,7 azalarak 123.491 konut satıldı. Toplam satışlar içinde ipotekli satışların payı %18,0; ilk satışların payı ise %31,6 oldu.
Perakende Satış Endeksleri, Tem'22 - MTA perakende satış endeksi önceki aya göre %0,3 azaldı; sektörel endekslere bakıldığında gıda, içecek, tütün %1,0 arttı; gıda dışı %1,5 azaldı ve otomotiv yakıtı %1,8 arttı.
Ciro Endeksleri, Tem'22 - MTA ciro endeksi önceki aya göre %1,5 azaldı; sektörel endekslere bakıldığında sanayi %2,6 azaldı; ticaret %1,0 azaldı; hizmet %0,6 arttı ve inşaat %5,7 azaldı.
Sanayi Üretim Endeksi, Tem'22 - TA sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre %2,4 arttı; MTA sanayi üretim endeksi ise önceki aya göre %6,2 azaldı.
Dış Ticaret Endeksleri, Tem'22 - Birim Değer Endeksi önceki yılın aynı ayına göre ihracatta %6,2 arttı; ithalatta %27,0 arttı. MTA Miktar Endeksi ise önceki aya göre ihracatta %4,9 azaldı; ithalatta %1,6 arttı.
İnşaat Maliyet Endeksi, Tem'22 - İnşaat maliyet endeksi aylık %6,46 arttı, buna göre yıllık %114,74 artmış oldu. Bina inşaatı maliyet endeksi ise aylık %7,10 arttı, buna göre yıllık %110,56 artmış oldu.
Ödemeler Dengesi, Tem'22 - Cari işlemler aylık 4,01 mr USD açık verdi. 12 aylık cari işlemler açığı 36,59 mr USD oldu.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 725.10 puan
Vix korku endeksi %4.98 artıda 27.62 puan
Move volatilite endeksi %0,71 artıda124.95 puan
DXY Dolar paritesi 110.073
USD10Y Tahvil faizi %3.448
Baltık Kuru Yük İndeksi %3.66 ekside 1553 puan
Yorumlar
Dünya'da
ABD enflasyonunun beklenenin üzerinde gelmesi sonrası FED’in 0.75 puan yerine %1 artış yapacağı beklentileri sonrası, borsalar, altın, gümüş, kripto paralar düştü, Dolar endeksi 110 puanın üzerine çıktı ve ABD tahvili faiz artışları 10 yıllık tahvillerde %3.5 sevilerine kadar yükseldi. ABD enflasyonu %8,3 seviyesinde iken FED’in faiz artışlarının bunun çok altında kalmasına ve negatif reel faizin halen %6 seviyelerinde olmasına rağmen piyasaların sert tepki vermesi yüksek enflasyon ve durgunluk olan resesyon fiyatlamalarının yaygınlaşmasından kaynaklanmakta.
Dünya Bankasının raporuna göre gelişmiş ekonomilerin büyüme beklentilerinin düşürülmesi resesyon kaygılarını artırırken, bu durum kısaca dünyada yüksek fiyatla değerlenmiş borsalar, kriptolar, sanayi emtiaları ve son zamanlarda özellikle konut fiyatlarında sert düşüşlere neden olmakta. Altın ve gümüş gibi değerli metaller faiz artış beklentilerinden olumsuz etkilenirken, enflasyonun devam edecek olması fiyat yönü konusunda enflasyondan kaçış yatırımı olabileceği tartışmalarını öne çıkartmakta.
Rusyaya olan yaptırımlar özellikle Avrupa’da enerji fiyatları, kesintileri ve üretim maliyetleri dikkate alınarak Avrupa’da fabrikaların üretimlere ara vermesi talebin bir kısımının Türkiye’ye yönelebileceğini göstermekte. Bununla birlikte AB’ye olan ihracatımızın AB’deki durgunluktan etkilenme ihtmali yüksek olarak görülmekte.
Petrol fiyatında resesyon beklentilerinin artması fiyatı aşağı çeker iken, ABD’nin yeniden petrol stoku yapacağı haberleri fiyatların aşağı yönlü hareket etmesini engellemekte.
Türkiye'de
Dış ticaret açığı artmaya devam ederken, Kur Korumalı Mevduatın 1.3 trilyon dolara çıkması ve bütçeye olan yükünün artmaya devam etmesi dikkat çekmekte. Bunun yanında Dünya’da dolar endeksi kabaca %10 oranında geçmiş aylardan bugüne artmış iken ve resmi enflasyon verileri ile de kurun normal artışını sürdürmesi gerekirken, kurun gerilerde kalmış olması, merkez bankasının döviz satışına devam etmesi dikkat çekici ayrıntılar.
Son dönemde Rusya kaynaklı fiziki dolar hareketinin yanında, Rusya’nın europay ve visa sisteminin dışında Mİr kart sistemi üzerinden Kamu Bankalarının ATM’lerininden para çekiliş sınır olmaksızın Rus Bankalarından Ruble karşılığı TL çekimi yoluyla para gelmesi dikkat çekici seviyelere ulaşmış görünmekte. Financial Times haberlerine konu olacak gelişme gerek ABD, gerekse AB üzerinden Türkiye’ye yeni yaptırımlar gelebileceğinin gösterilmesi ve sonrasında Erdoğan’ın Shangay Ekonomik İşbirliği teşkilatını işaret etmesi ile bağlantısı bulunduğu tahmin edilebilir.
Geçen haftalarda Kamu Banka kağıtları ile başlayan ve bir aracı kurum üzerinden takası belli aracı kurumlarda olan yükseliş, ABD enflasyon verileri, açığa satış işlemleri, banka munzam sandıklarının hisse satışları vb. Nedenlerle yerini sert satışlara bırakmış durumda. Yabancıların borsadan uzak kalmaya devam ettikleri ve geçmiş haftalardaki piyasaya girişinin olmadığı görülmekte.
Konut hamleleri bir yandan seçim yatırımı olarak görülürken, bir yandan da piyasadaki fazla paranın emilmesi için bir araç olarak görülmektedir. İnşaata dönük sektörlerde borsalarda olumlu olarak fiyatlanacak bir haber olarak değerlendirilebilir.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans