Haftalık Ekonomik Bülten
Fed Çarşamba günü faiz oranlarını beklentilere paralel şekilde 75 baz puan artırarak yüzde 3-3,25 bandına çıkardı.Enflasyon ve işsizlik beklentileri yukarı yönlü güncellenirken, bu yılın büyüme beklentisinde aşağı yönlü sert bir revizyon yapıldı.
Fed) Başkanı Jerome Powell, olağan dışı bir dizi ekonomik aksaklıkla uğraşmaya devam ettiklerini belirterek politika yapıcılar olarak araçlarını kullanmaya kararlı olduklarını ifade etti.
Fed, ters repo kullanımı da 2,36 trilyon ile rekor seviyeye yükseldi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinde kısmi seferberlik ilan etti. Putin Rusya'nın egemenliğini koruması için ne yapılması gerekiyorsa yapacağını söyledi.
BM Genel Sekreteri Guterres, bir an önce harekete geçilmezse küresel gübre kıtlığının, hızla küresel gıda kıtlığına dönüşeceği uyarısında bulundu.
ABD Başkanı Joe Bi'den yapılan'nda konuşmada, “Tüm gıdayı davet ediyoruz, lütfen gıda ihracatının yasaklanmasın, istifçilik yapmayın.” dedi.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, Banka'nın kabul edilemeyecek kadar yüksek enflasyon ile mücadele etmek ve talebi soğutmak için faiz oranlarını ekonomik büyümeyi sınırlayacak bir seviyeye kadar yükseltebileceğini söyledi.
İngiltere Merkez Bankası enflasyonla mücadele kapsamında politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 2,25'e çıkardı. Böylece politika faizi 2008'den beri en yüksek seviyeye çıktı. Karar 4'e karşı 5 oyla alındı. 3 üye 75 baz puanlık, 1 üye 25 baz puanlık artış yönünde oy kullandı. Kararın ardından ülkede para birimi ve varlıklar 37 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Japonya ABD ile ayrışan para politikası nedeniyle bu yıl yüzde 20 değer kaybeden yenin 1998 Asya krizinden bu yana ilk kez 145 seviyesini geçmesinin ardından Döviz piyasasına müdahale etti.
AMB bankalara gaz tedarikinin durma olasılığıyla birlikte enerji-yoğun sektörlere karşı rikslerini ve artan faiz oranlarından yaşanabilecek sorunları inceleme çağrısında bulundu.
Fransız Le Monde gazetesi, enerji krizinin ekonomik boyutlarını yazdı. Haberde 150 bin küçük ve orta ölçekli şirketin tehdit altında olduğu da ifade edildi.
Araştırma ve danışmanlık şirketi Energy Aspects, Avrupa'daki enerji krizinin, gelecek yıl sonuna kadar sürebileceğini ifade etti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile görüşerek Ukrayna'daki savaşın bitmesi için ülkesinin Rusya üzerindeki etkisini kullanması çağrısı yaptı.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, ABD'nin son dönemde Pekin'e karşı izlediği politikaları, iki ülke arasında soğuk savaş benzeri bir çatışma ve cepheleşmeye yol açabileceği uyarısında bulundu.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), enerji krizi nedeniyle Alman ekonomisinin resesyona girdiğine ilişkin işaretlerin giderek arttığını ve enflasyonun gelecek aylarda çift hanelere ulaşabileceğini duyurdu.
Çin'in Ağustos ayında Rusya'dan yaptığı kömür ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 57 artış gerçekleştirerek 8,54 milyon tonla verilerin ölçüldüğü 2017 yılından beri en yüksek seviyeye ulaştı.
Avrupa Birliği (AB), uyguladığı yaptırımların Rusya'dan 3'üncü ülkelere kömür sevkiyatına engel olmadığını, Avrupa şirketlerinin Rusya'dan diğer ülkelere kömür taşımacılığı yapabileceğini, buna finansman ve sigorta gibi hizmetler de sunulabileceğini duyurdu.
Nouriel Roubini, ABD ekonomisinde sert bir iniş beklediğini ve 2023 boyunca sürecek uzun ve çirkin bir resesyon beklediğini söyledi.
Buğday, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in işgal edilen Ukrayna topraklarını ilhak etme sözü vermesinin yarattığı gerilim ve Karadeniz tahıl koridoru üzerinde yarattığı belirsizlik nedeniyle Mart ayından bu yana en büyük yükselişini yaşadı.
Uluslararası Enerji Ajansı’ndan (UEA verilerine göre elektrikli araç satışları 2021’de 6.6 milyon adet olurken 2022’nin ilk çeyreğinde satışlar önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 75 artarak 2 milyona ulaştı.
İtalya'da gerçekleştirilen genel seçimin galibi merkez sağ koalisyon oldu.
TCMB) Ağustos toplantısının ardından Eylül toplantısında da faizi indirme kararı aldı. Banka, politika faizini 100 baz puan indirimle yüzde 12 seviyesine çekti.
TCMB tebliği ile ticari kredi kullandırım ücretlerine sınırlama geldi. Buna göre, Kredi kullandırım ücretleri, rotatif krediler hariç olmak üzere kullandırılan kredinin yüzde 1,10’unu geçemeyecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, enflasyonun Şubat ayında makul düzeylere, önümüzdeki yıllarda tek haneye ineceğini söyledi. Erdoğan, yemek bedellerinin vergiden muaf tutulacağını da söyledi.
İş Bankası ve Denizbank ABD'den gelen yaptırım uyarıları sonrasında Rus ödeme sistemi Mir'i askıya aldı. Erdoğan Mir sistemini değerlendireceklerini ifade etti. Kamu Bankaları mir sisteminde çalışmaya devam ediyor.
Özbekistan'daki bankalar arası ödeme sistemi Uzcard'ın, Rusya'nın ulusal ödeme sistemi mirin kullanımını durdurduğu açıklandı.
Akbank Sosyal Yardım Sandığı 5 milyon lotluk hisse senedi satışı sonrası Banka hisselerine ciddi satış geldi.
Halkbank aktif olan hisse geri alım programı çerçevesinde 20 Eylül tarihinde 8,85 milyon lotluk hisse geri alımı gerçekleştirdi. Hisse alımları 8,06-8,58 TL fiyat aralığından gerçekleşti.
İş Bankası Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı 20 Eylül tarihinde 8,00-8,19 TL fiyat aralığından 5 milyon lotluk hisse alımı yaptı.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, şeker pancarı alım fiyatlarını geçen yıla göre yüzde 245 artırarak 1400 TL olarak belirlediklerini açıkladı.
Motorinin litre fiyatına 20 Eylül tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1,74 TL indirim geldi.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) cari açıkta görülen keskin genişlemenin etkisiyle Türk lirası için adil değeri 16,50'den 21 seviyesine güncellendi.
Ticaret Bakanlığı, Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele Özel Ekibince 5 ayda toplam 2,6 Milyar Türk Lirası tutarında sahte fatura tesbit edildiği, bu faturalarının yaklaşık 1 milyar Türk Lirası kamu zararına neden olduğunu duyurdu.
Resmi Gazete'de yayımlanan düzenlemeye göre, değeri 30 bin TL'nin altında uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetine başvuru zorunlu olacak. Yapılan başvurular, başvuru tarih ve sırasına göre en geç 6 ay içinde görüşülerek karara bağlanacak.
Sektörel Güven Endeksleri, Eyl'22 - Mevsimsellikten arındırılmış (MA) endeks önceki aya göre hizmet sektöründe %1,7 arttı; perakende ticaret sektöründe %2,7 arttı ve inşaat sektöründe ise %2,1 arttı.
Reel Kesim Güven Endeksi, Eyl'22 - Mevsimsellikten arındırılmış (MA) endeks önceki aya göre 1,2 puan azalarak 100,2 oldu.
Kapasite Kullanım Oranı, Eyl'22 - İmalat sanayinde mevsimsellikten arındırılmış (MA) kapasite kullanımı önceki aya göre 0,7 puan artarak %77,3 oldu.
Finansal Hizmetler Güven Endeksi, Eyl'22 - Endeks (FHGE) önceki aya göre 1,5 puan azaldı ve 166,8 seviyesinde gerçekleşti.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 16 Eyl - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 33,95 mn$; DİBS ve ÖST portföyü ise 47,19 mn$ azaldı.
Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi, Tem'22 - Tarım GFE aylık %1,31 arttı. Buna göre artış yıllık %133,41 oldu.
Program Tanımlı Faiz Dışı Denge, Ağu'22 - Faiz dışı denge, maliye ve program (IMF) tanımlamasına göre sırasıyla 26,2 mr TL fazla ve 7,1 mr TL fazla verdi. 12 aylık toplamda ise maliye tanımlı 105,1 mr TL fazla; program tanımlı 70,8 mr TL açık verdi; fark -175,8 mr TL oldu.
YP Mevduatları, 16 Eyl - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 0,35 mr$ arttı ve 213,17 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,97 mr$ azalarak 128,53 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 1,33 mr$ artarak 84,64 mr$ oldu.
Tüketici Güven Endeksi, Eyl'22 - Aylık %0,3 artarak 72,4 oldu. Maddi durum beklentisi %1,1 azaldı ve genel ekonomik durum beklentisi de %1,6 arttı.
Yurt Dışı ÜFE, Ağu'22 - YD-ÜFE aylık %2,64 arttı. Buna göre artış yıllık %118,94 oldu.
Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Tem'22 - YD varlıklar 287,3 mr USD ve yükümlülükler 504,6 mr USD oldu. Buna göre net UYP açığı 217,3 mr USD oldu.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 745.98 puan
Vix korku endeksi %6.22 artıda 31.76 puan
Move volatilite endeksi %0,71 artıda137.28 puan
DXY Dolar paritesi 113.222
USD10Y Tahvil faizi %3.785
Baltık Kuru Yük İndeksi %5.58 artıda 1816 puan
Yorumlar
Dünya'da
Fed’in faiz artırımı sonrası Fed Başkanı Powell’ın açıklamaları faizlerin daha sert şekilde artırılacağı şeklinde yorumlanması sonrası tüm riskli varlıklardan kaçış ve nakite dönme eğilimi piyasalarda sert bir şekilde fiyatlandı. Altın son 2.5 yılın en düşük değerine inerken, dolar endeksi 113.5 seviyelerine geldi, ABD ve Dünya borsaları sert bir şekilde satış eğilimine girerken, ABD 10 yıllık tahvilleri %3.765 seviyelerine gelerek satış dalgasına katıldı. Yine nakde dönen tutarların 2.6 trilyon dolara yükselmesi piyasada nakitte kalma eğilimlerini somut olarak ortaya koydu.
Faizlerin başta ABD olmak üzere artması, küresel çapta büyüme beklentilerini azaltırken bu durum başta petrol fiyatları ve sanayi emtia fiyatlarını olumsuz etkilemeye devam etmekte. Aynı şekilde konut fiyatlarında satış eğilimi ve fiyatlarda gerileme haberlerindeki artış dikkat çekici.
Rus’yanın Ukrayna’da aldığı toprakları geri kaybetmesi sonrası Putin’in kısmi seferberlik ilanı ve 18-65 yaş erkeklerin ülke dışına çıkışını yasaklaması başta gübre ve tahıl fiyatlarını artırdı. Gübre tedariğindeki sıkıntılar BM genel kurulunda sıkça liderler tarafından gündem maddesi yapıldı ve tahıl koridoru ve gübre temini konuları vurgulandı.
Piyasalardaki nakde dönme ve faizlerdeki artışların bir süre daha devam etme eğiliminin devam etmesi ve durumun borsalar, altın, kripto paralar, konut fiyatlarında olumsuz etkisinin devam etmesi beklenebilir. Nakit bolluğu ve enflasyonun devamı beklendiğinde nakitte kalan paranın başta enerji ve gıda emtiaları ve hisse senetlerine yöneleceği genel olarak düşünülebilir. Uzun vadede enflasyonun kontrol altına alınamaması ve hükümetlerin borçlarının aşırı artması eğiliminin altın ve gümüş gibi kıymetli metalleri değerlendireceği genel olarak öngörülmektedir.
Türkiye'de
Yurtdışında Fed’in faiz artırması sonrası Dolar tüm para birimlerine karşı son bir kaç ayda %10’un üzerinde değer kazanmışken ve resmi enflasyon rakamları aylık 7-8 puanlar seviyesinde iken dolar kurunun aynı seviyelerde kalmış olması, döviz talebini ve ithalatı artırma eğilimini devam ettirmekte, Rus mir sistemi ile diğer yollarla gelen paralar piyasalarda geçici rahatlama sağlasa da mevcut sürecin çok uzun süre devam etmeyeceği öngörülebilir. Seçim dönemine girdiğimiz bu süreçte döviz kurlarının serbest bırakılması başta enflasyon ve ithal malların fiyatlarını aşırı yükseltme eğilimi taşırken mümkün görünmemekte, kambiyo kontrollerinin daha çok artması mümkün görünmektedir. Süreçte TL para bolluğunun ve negatif reel faizin devam ettiği yere kadar gidileceği ve yüksek enflasyonun artarak devam edeceği öngörülebilir.
Borsa’da Banka hisseleri ile başlayan manipülatif hareketler sonrası İş Bankasının Mir sisteminden ayrılması ve Akbank Sosyal Yardım Sandığı hisse satış eğilimleri ile düşüş eğilimi derinleştir. Başta SPK ve Borsa Yönetimi olarak ciddi bir güvensizlik yaşamış görünmekte. Yabancıların hafif yönlü satışları devam etmekte. Yurtdışındaki faizlerdeki ve dolar kurundaki artış eğilimi ve dolar kurunun enflasyon karşısında düşük kalması yabancı girişlerini engeller nitelikte. Piyasa borsa kağıtlarının ucuz bulan yerli yatırımcıların hareketleri ile hacim oluşturmakta.
Gayrımenkul satışlarındaki yavaşlama kayda değer şekilde belirginleşmekte.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans