Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya Haberleri
ABD Merkez Bankası (Fed), 13-14 Aralık 2022 tarihlerinde düzenlenen son toplantısına ait yayımladığı tutanaklarda, finansal koşulların "gereksiz" gevşemesinin fiyat istikrarını sağlama çabalarına zarar vereceği konusunda uyardı. Diğer taraftan yetkililer, geçen yıl enflasyonu düşürmeye yetecek kadar faiz artırma konusunda "önemli ilerleme" kaydettiklerini de kabul ettiler.
ABD ISM hizmet endeksi geçen ay 49,6’ya geriledi. Bu, Mayıs 2020’den beri en düşük seviye olarak kayda geçti. Endeks Kasım’da 56,5 değerini almıştı.
ABD'de tarım dışı istihdam artışı Aralık'ta 223 bin olarak beklentilerin üzerinde arttı.
ABD'de bankacılık düzenleme kuruluşları, kripto varlıklarla ilgili riskler konusunda dikkatli olunması için bankalara uyarıda bulundu.
Çin ülkeye girişte test zorunluluğunu kaldırdı. Çin sadece belirti gösteren yolculardan antijen testi yapmaları uygulamasına devam edecek.
Üç yıldan fazla bir süreden beri altın alımı yapmayan Çin, Aralık ayında varlıklarını 30 ton artırdı. Bu, Kasım ayındaki 32 ton ilave sonrası toplam 2.010 ton altın rezervi oldu.
Çin, Avustralya kömür ithalatına yönelik yasağı hafifletmeyi tartışıyor. Sevkiyatlar, ülkeler arasında artan gerilim nedeniyle 2020'de durmuştu.
Çin'den geçen ayın başında Kovid-19 tedbirlerinin gevşetmesinin ardından, virüsün ülkenin en büyük şehri Şanghay'da nüfusun yaklaşık yüzde 70'ine yayıldığı tahmin ediliyor.
Euro Bölgesi'nde tüketici fiyatları Aralık'ta bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,2 arttı
Euro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle Kasım ayında yıllık bazda yüzde 27,1 yükseldi.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) Yönetim Konseyi Üyesi Francois Villeroy de Galhau faiz artış döngüsünün yazın bitmesi gerektiğini söyledi. Villeroy faizlerde zirvenin neresi olacağını belirlemek için erken olduğunu belirtti.
Almanya’da fabrika siparişleri Kasım ayında beklentilerin üzerinde yüzde 5,3 düştü. Gerileme, özellikle Euro Bölgesi'nden gelen dış siparişlerdeki düşüşten kaynaklandı.
Japonya tahvillerinin küresel rakiplerine katılarak sıfır ya da pozitif getiri sunmasıyla birlikte dünyadaki negatif getirili tahvil stoku eridi.
Bloomberg Economics’in küresel faiz göstergesinin üçüncü çeyrekte yüzde 6 ile zirve yapacağı ve 2023’ü yüzde 5,8 ile sonlandıracağı tahmin ediliyor.
Alman biyoteknoloji firması BioNTech, mRNA teknolojisiyle kişiselleştirilmiş kanser tedavileri için İngiliz hükümetiyle anlaşma imzaladığını duyurdu.
Ekonomik Kuruluş ve Kişi Yorumları
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, Fed'in daha küçük faiz artırımları yapması gerektiğini savundu. Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ise tarım dışı istihdam verisinin ekonomiye ilişkin görünümü değiştirmediğini söyledi.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, ücretlerdeki ılımlılaşmaya rağmen faiz artışlarının devam etmesi gerektiğini belirtti. Kansas City Fed Başkanı Esther George, faiz beklentisini yüzde 5’e yükselttiğini ve faizlerin enflasyonda istikrarlı bir düşüş görene dek bu seviyelerde kalması gerektiğini söyledi. St. Louis Fed Başkanı James Bullard ise yeni yılda enflasyon cephesinde rahatlama olabileceğini kaydetti.
Uluslararası Para Fonu IMF’in Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, Fed’e bu yıl faiz artışlarını sürdürme çağrısı yaptı.
Barclays Plc stratejistlerine göre yatırımcılar, dirençli yüksek enflasyon ve yaklaşan resesyon endişeleriyle, yeni yıla hisse senetlerinden nakde kaçışla başladı. EPFR Global verilerine dayanan bir araştırma notuna göre, para piyasası fonlarına girişler 4 Ocak'a kadar olan haftada 112 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) küresel gıda fiyatları göstergesi 2022'de yüzde 1 geriledi. Türkiye'de ise 2022'de gıda enflasyonu yüzde 77 oldu.
KPMG International tarafından üretim sektörüne ilişkin yapılan araştırmaya göre sektördeki CEO'ların yüzde 84'ü, önümüzdeki 3 yıl içerisinde çalışan sayısını artırmayı planladıklarını belirtti.
Türkiye Haberleri
Erdoğan, " Mevsim şartlarını dikkate alarak, belki biraz öne çekerek tarihini güncelleyeceğimiz 2023 seçiminin önemini en iyi sizler biliyorsunuz. Öne alınması ile ilgili değerlendirmemiz var. “
Erdoğan, yüzde 25 olarak açıklanan memur ve emekli maaşı zammını yüzde 30'a çıkardıklarını belirtti. Erdoğan, en düşük emekli maaşının da 3 bin 500 TL'den 5 bin 500 TL'ye çıkardıklarını açıkladı.
Orta gelirliye konut kampanyasında detaylar açıklandı. Buna göre program çerçevesinde azami 15 sene vade ile sağlanacak finansmanlarda faiz/kar payı oranları yüzde 0,69’dan başlayan oranlarla uygulanacak.
Program çerçevesinde asgari peşinat oranı yüzde 10 olarak belirlenirken, İstanbul 1. Bölge, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin ve Muğla 2. bölge, diğer tüm illerimiz de 3. bölge olarak belirlendi. 1. bölge için finansman tutarı en çok 5 milyon, ikinci bölge için 3 milyon, üçüncü bölge için ise 2 milyon TL olacak. Kampanyanın 16 Ocak tarihi itibariyle başlayacağı açıklandı. İlk yıl 1 milyonluk finansman tutarında taksit ise 4 bin 410 TL olacak.
Erdoğan, çiftçilere yönelik üç kredi paketi açıkladı. Çiftçi Destek Kredisi, %9,5 faizli Tarımsal KOBİ kredisi ve Tarım borç transferi kredisi olmak üzere verilecek kredilerin limitleri 250 bin liradan 15 milyon liraya kadar çıkıyor. Vadeler ise 36 aydan 120 ay arasında değişecek.
TCMB liralaşma stratejisti kapsamında bankaların menkul kıymet tesis oranını yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltti. Uygulama 24 Şubattan itibaren geçeli olacak,
Nebati, vergi müfettişlerince 2022'de yürütülen denetimlerde, 77 bin 610 mükellefin vergi incelemesinin tamamlandığını ve 207 bin 958 rapor düzenlendiğini belirterek, "Söz konusu denetimlerde 76 milyar lirayı aşan tutarda vergi ve ceza önererek vergi kayıp ve kaçağıyla kamu zararını önledik." ifadesini kullandı.
SEDDK'nın Devlet Destekli Ticari Alacak Sigortası Sisteminin Tarife ve Talimatları ile Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ ile KOBİ’lerin alacaklarının sigortalanması kapsamının geliştirilmesi ve işlerliği açıklanıyor.
BOTAŞ), Türkiye'ye Gürbulak-Ağrı giriş noktasından sağlanan doğal gazın, İran iletim şebekesinden kaynaklı bir arıza nedeniyle 1 Ocak'tan itibaren yüzde 70 azaldığını bildirdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yeni kıdem tazminatı tavanını 17 bin 904,62 TL olarak açıkladı.
Geçtiğimiz yıl içinde borsa yatırımcısı sayısı 1 milyon 427 bin 457 artışla 3 milyon 749 bin 409'a ulaştı.
BETAM,Türkiye ekonomisinin 2022 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 1,7 oranında küçülme öngördü.
Milli Eğitim Bakanı Özer, özel okul ücretlerinde azami artış oranının yüzde 65 olarak belirlendiğini açıkladı.
Türkiye İstatistik ve Anketler
TÜFE, Ara'22 - TÜFE aylık %1,18 arttı. Buna göre enflasyon yıllık %64,27 oldu. Çekirdek enflasyondaki (C-Endeksi) yıllık artış ise %51,93 oldu.
ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Aralık ayında %5.18 arttı. E-TÜFE’nin 2022 yılındaki artışı %137.55 olarak gerçekleşti.
Yurt İçi ÜFE, Ara'22 - Yİ-ÜFE aylık %0,24 azaldı. Buna göre artış yıllık %97,72 oldu.
YP Mevduatları, 30 Ara - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 2,50 mr$ azaldı ve 191,94 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,25 mr$ azalarak 116,20 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 2,25 mr$ azalarak 75,75 mr$ oldu. Döviz Mevduatları 7 Haftada 21 Milyar Dolar Azaldı
Menkul Kıymet İstatistikleri, 30 Ara - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 53,60 mn$ azaldı; DİBS ve ÖST portföyü ise 42,57 mn$ arttı.2022'de yabancı çıkışı borsada 4 milyar dolar, tahvilde 2.2 milyar dolar oldu
Mevduat dolarizasyonu KKM dahil %60.9 KKM hariç %43.7 seviyesinde
Hazine nakit dengesi Aralık ayında 108,3 milyar TL açık verdi. Böylelikle 2022 yılı 169,4 milyar TL'lik açıkla tamamlandı.
İhracat İklimi Endeksi, Ara'22 - İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi 48,5 oldu. (ö:47,8)
Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getirileri, Ara'22 - TÜFE'ye göre aylık en yüksek getiri %13,47 oranla BIST100'de; en yüksek kayıp ise %0,91 ile Amerikan Doları'nda gerçekleşti.
Reel Efektif Döviz Kuru, Ara'22 - ÜFE Bazlı reel efektif döviz kuru endeksi 86,81; TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi ise 54,66 oldu.
Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri, Eki'22 - Firmaların net döviz pozisyonu 83,9 mr USD açık oldu. Kısa vadeli net döviz pozisyonu ise 72,6 mr USD fazla oldu.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 523.91 puan
Vix korku endeksi 21.66 puan
Move volatilite endeksi 113.87 puan
DXY Dolar paritesi 103.704
USD10Y Tahvil faizi %3.602
Baltık Kuru Yük İndeksi 1130 puan
Yorumlar
Dünya
Dünya’da enflasyonun azlama eğilimine dönük veriler stagflasyonda (enflasyon + durgunluk) durgunluğa dönük evrildiğini göstermekte.
ABD istihdam verilerinin olumlu gelmesi ve FED Eyalet Başkanlarının açıklamaları, FED tutanakları faiz artışlarında genel olarak bir iki basamak artışı sona gelindiğini gösterir nitelikte. Hali hazırda nakit fonlara giriş eğiliminin devam etmesi, fonların belirsiz olan bu süreçte riskli piyasalardan kaçınırken bekleme eğilimini güçlendirmekte. Faizlere ilişkin durumun netleşmesi borsalara ve gelişmekte olan ülkelerin tahvil ve borsalarına para girişini kolaylaştıracağı öngörülmekte. Artan tahvillerin alternatifi olarak altın ve değerli metallere giriş ve fiyat artışı dikkat çekmekte.
Çin’in karantina tedbirlerini çok büyük ölçüde kaldırması, büyüme beklentilerini artırırken, petrol ve enerji fiyatları başta olmak üzere düşen sanayi emtialarında yeniden bir yükseliş eğilimini desteklerken, ABD ve Avrupa piyasalarındaki resesyonun belirgin olması bu yükseliş eğilimini gölgelemekte.
Türkiye
Erken seçime dönük açıklamalar gündemi belirlerken, yeni konutlara dönük destekler, çiftçi destekleri, KGF destekleri gibi düşük faizli krediler, asgari ücret zamları, EYT gibi konular piyasaya aşırı derece nakit girişi anlamını taşımakta. Bu durum enflasyonu ciddi oranda artırma potansiyeli taşımakta.
Bankalardan son 7 haftada çekilen 21 milyar doların çok az bir kısmının borsaya gelirken, Kur korumalı mevduatın azalmaya devam etmesi, son 3 ayda oluşan konut fiyatlarındaki durağanlık, söz konusu mevduatın piyasaya güvensizlik nedeniyle yastık altına giren altın, döviz gibi kalemler olma ihtimalini güçlendirmekte.
Beklenti açısından borsanın sürekli yükseliş eğilimi sonrası, firma sahiplerinin hisse satışları, kar realizasyonları, kredili kaldıraçlı işlemler, yabancı hisse satışları gibi nedenlerle sert düzeltme eğilimleri artmakta. Hükümetin paranın dövize gitmesini engellemek amacı ile borsayı teşvik etme eğilimlerinin devam etmesi ve dövizi baskılaması devam ederken, borsanın siyasi gelişmelerden fazlaca etkilendiği belirginleşmekte.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans